Weerstandsvermogen en risicobeheersing

In deze paragraaf gaan we in op de vraag hoe gemeente Veldhoven haar financiële risico’s opvangt. Hiervoor geven we inzicht in de omvang van de aanwezige risico’s, de mogelijkheden om de risico’s financieel af te dekken (weerstandscapaciteit), en de relatie daartussen: het weerstandsvermogen.
Verder maken kengetallen inzichtelijk hoeveel (financiële) ruimte de gemeente heeft om incidentele en structurele lasten te kunnen dekken of opvangen. Ze geven inzicht in de financiële weer- en wendbaarheid.

De paragraaf is als volgt opgebouwd:
•    aanwezige risico’s; 
•    beschikbare weerstandscapaciteit;
•    weerstandsvermogen;
•    ontwikkelingen;
•    kengetallen.

Het beleid over risicomanagement en weerstandsvermogen is vastgelegd in de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen gemeente Veldhoven 2022. 

Inventariseren en kwantificeren
Voor deze begroting zijn de risico’s geïnventariseerd, samen met de kans dat ze optreden en de verwachte negatieve financiële gevolgen. Op basis van de inventarisatie hebben we een risicokaart samengesteld voor onze gemeente. Aan elk risico is een zogeheten risicoscore verbonden. Dit hebben we gedaan door de kansklasse te koppelen aan de gevolgklasse. Hierdoor kunnen we de risico’s onderling rangschikken op grootte. De risico’s met het grootste risicogetal moeten de hoogste prioriteit krijgen en dus als zodanig ‘gemanaged’ worden. De risicokaart is weergegeven in figuur 1. Het cijfer in de cel geeft het aantal risico’s weer met dezelfde risicoscore. De kaart telt op dit moment 41 risico’s. 

Figuur 1: Risicokaart

De weerstandscapaciteit omvat de financiële middelen en mogelijkheden van gemeente Veldhoven om financiële tegenvallers als gevolg van risico’s op te vangen, zonder het bestaande beleid te hoeven aanpassen. 
Op basis van de beleidsnota wordt de beschikbare weerstandscapaciteit als volgt opgebouwd:

Het weerstandsvermogen is een getal dat aangeeft of de gemeente risico’s financieel kan opvangen zonder beleid te hoeven aanpassen. Als dit getal 100% is of hoger, kunnen de risico’s worden opgevangen. Wij streven altijd naar 100%. Het weerstandsvermogen is de verhouding tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de gekwantificeerde risico’s (benodigde weerstandscapaciteit). Om te garanderen dat ons weerstandsvermogen toereikend is, streven we naar een norm van 100%. Dit percentage is gekwalificeerd als ‘ruim voldoende’. Om ongewenste schommelingen te voorkomen, hanteren we een minimum van 82% en een maximum van 141%. Buiten deze marges vullen we de risicoreserve benoemde risico’s aan of romen we die af.

De benodigde weerstandscapaciteit bepalen we door van alle risico’s de kans te vermenigvuldigen met het maximale schadegevolg. Daarna vermenigvuldigen we dit met 1,25. Deze berekening levert een benodigde weerstandscapaciteit op van € 2.537,-. Bij dit bedrag is het weerstandsvermogen 100%.
Zoals aangegeven is de beschikbare weerstandscapaciteit nu € 4.219,-. Het weerstandsvermogen is dan € 4.219,- / € 2.537,- = 166%.
Dit percentage valt buiten de bovengrens van 141%. In de beleidsnota risicomanagement is vastgesteld dat de reserve dan bijgesteld wordt naar 100%, wat betekent dat de reserve benoemde risico's met € 642,- naar beneden wordt bijgesteld. Dit zal worden opgenomen in de 3de bestuursrapportage 2025. 

Hieronder een grafiek met het verloop van het weerstandsvermogen de afgelopen jaren:

Figuur 2: verloop weerstandsvermogen

Vergeleken met het vorige actualisatiemoment, de Jaarrekening 2024, is:

• het risico met betrekking tot uitkeringen verstrekken aan teruggekomen SIB-deelnemers komen te vervallen. Dit risico had een kans van 20% en een maximaal schadegevolg van € 1.200,-;
• het risico vanwege het te laat opleveren van een project vervallen. Dit risico had een kans van 50% en een maximaal schadegevolg van € 5,-. 

De kengetallen die verplicht zijn volgens het BBV, gaan over het totaalplaatje van de financiën. Denk aan het totale eigen vermogen en alle inkomsten.

Het weerstandsvermogen kijkt maar naar één deel daarvan: de reserve voor risico’s.

Er is geen direct verband tussen het weerstandsvermogen en de kengetallen.

De kengetallen geven extra informatie over hoe sterk onze financiële situatie is (kunnen we tegen een financiële tegenvaller?) en hoe flexibel we zijn (kunnen we ons aanpassen als er iets verandert?). Dit komt bovenop wat we al weten uit het weerstandsvermogen.

Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen