Overzicht baten en lasten en de toelichting

Inleiding

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten en de toelichting - Inleiding

In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in:
•    per programma (exclusief reserves) de baten, lasten en het saldo;
•    het overzicht van de geraamde algemene dekkingsmiddelen;
•    het overzicht van de kosten van overhead;
•    het bedrag voor de heffing voor de vennootschapsbelasting;
•    het bedrag voor onvoorzien;
•    de toevoegingen en onttrekkingen aan reserves per programma;
•    het resultaat;
•    een overzicht van de geraamde incidentele baten en lasten per programma;
•    en tot slot een overzicht van de beoogde structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves;
•    structureel begrotingssaldo.

Overzicht baten en lasten per programma (exclusief mutaties reserves)

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten en de toelichting - Overzicht baten en lasten per programma (exclusief mutaties reserves)

De realisatie van doelstellingen op programmaniveau omvat alle geplande taken op het terrein van beleid en beheer gericht op de realisatie van de programmadoelstellingen. De hieraan verbonden baten en lasten worden per programma gespecificeerd weergegeven.

Bedragen (x € 1.000) Rek. Begr. Begroting
Programma 2024 2025 2026 2027 2028 2029
0 Bestuur en ondersteuning * 10.359 7.882 7.880 7.886 8.036 8.071
1 Veiligheid 4.432 4.602 4.609 4.782 4.869 4.965
2 Verkeer, vervoer en waterstaat 8.458 7.963 9.207 9.990 11.339 12.313
3 Economie 2.286 8.557 5.546 4.828 4.896 3.728
4 Onderwijs 6.011 6.589 6.914 7.276 8.004 8.026
5 Sport, cultuur en recreatie 13.676 14.669 15.368 15.973 16.599 17.130
6 Sociaal Domein 60.284 65.130 67.623 68.778 66.847 68.000
7 Volksgezondheid en milieu 14.839 18.176 19.786 20.516 21.551 22.732
8 Volkshuisvesting/ruimtelijke ordening/stedelijke vernieuwing 21.161 26.754 17.821 19.974 12.344 9.496
Totaal lasten 141.506 160.322 154.754 160.003 154.485 154.461
0 Bestuur en ondersteuning * 11.686 5.341 1.958 1.966 1.968 1.973
1 Veiligheid 380 91 98 98 99 99
2 Verkeer, vervoer en waterstaat 840 558 502 519 542 565
3 Economie -1.764 5.199 3.431 2.680 2.673 1.343
4 Onderwijs 1.310 1.297 1.117 1.121 1.124 1.127
5 Sport, cultuur en recreatie 2.491 2.055 2.060 2.064 2.071 2.076
6 Sociaal Domein 14.618 13.276 13.803 14.048 14.998 15.012
7 Volksgezondheid en milieu 13.612 15.354 17.563 18.276 19.669 20.910
8 Volkshuisvesting/ruimtelijke ordening/stedelijke vernieuwing 18.672 24.178 18.704 19.368 11.799 8.693
Totaal baten 61.845 67.349 59.236 60.140 54.943 51.798
Saldo (-/- = nadeel) -79.661 -92.973 -95.518 -99.863 -99.542 -102.663

*) De baten en lasten zijn gepresenteerd exclusief de overzichten voor algemene dekkingsmiddelen, overhead, vennootschapsbelasting en onvoorzien.

Voor een toelichting op de geplande taken en bovenstaande bedragen wordt verwezen naar de programmabegroting.

Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten en de toelichting - Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen

Naast baten die zijn verbonden aan de uitvoering van programma’s (derhalve verantwoord op het programma) beschikt de gemeente ook over baten die niet aan een specifiek programma zijn verbonden. Voorbeelden van deze algemene dekkingsmiddelen zijn de algemene uitkering, dividenden en gemeentelijke belastingen. Hierna volgt een overzicht.

Bedragen (x € 1.000) Rek. Begr. Begroting
2024 2025 2026 2027 2028 2029
1 Lokale heffingen 18.384 18.189 18.822 20.074 21.791 23.567
2 Algemene uitkering gemeentefonds 88.303 92.631 94.666 98.018 99.082 103.635
3 Dividend 75 75 75 75 75 75
4 Saldo financieringsfunctie -51 -402 -51 -349 -116 -168
5 Overige algemene dekkingsmiddelen 0 0 0 0 0 0
Totaal algemene dekkingsmiddelen 106.711 110.493 113.512 117.818 120.832 127.109

Overzicht van de kosten van overhead

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten en de toelichting - Overzicht van de kosten van overhead

De definitie van overhead luidt: alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces.

Alle bedrijfskosten die direct verbonden zijn aan activiteiten/taken/producten die gericht zijn op de externe klant worden in de betreffende taakvelden geregistreerd. De overhead wordt centraal begroot en verantwoord op het overzicht overhead (taakveld 0.4). Overhead mag nog wel worden toegerekend aan grondexploitaties, investeringen en andere (subsidie)projecten. Dit betreft de doorbelasting van overhead.

Bedragen (x € 1.000) Rek. Begr. Begroting
2024 2025 2026 2027 2028 2029
1 Lasten overhead 18.160 20.967 20.367 20.611 20.427 20.726
2 Baten overhead -670 -107 -61 -62 -63 -64
3 Doorbelasting overhead -1.403 -1.295 -1.624 -1.630 -1.537 -1.560
Totaal overhead 16.087 19.565 18.682 18.919 18.827 19.102

Bedrag voor onvoorzien

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten en de toelichting - Bedrag voor onvoorzien

De post onvoorzien is in de begroting opgenomen om onvoorziene incidentele financiële tegenvallers op te vangen. Doel hiervan is dat de realisatie van programmadoelstellingen op het geplande niveau kan worden gehandhaafd. De post is geraamd op programma 0 (onderdeel taakveld 0.8 Overige baten en lasten).

Bedragen (x € 1.000) Rek. Begr. Begroting
2024 2025 2026 2027 2028 2029
1 Stelpost onvoorziene uitgaven 0 160 90 94 98 102
Totaal onvoorzien 0 160 90 94 98 102

Overzicht mutaties in reserves per programma

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten en de toelichting - Overzicht mutaties in reserves per programma

Hieronder een overzicht van de mutaties in reserves per programma. In paragraaf 3.3.5 wordt een meerjarig overzicht gegeven van de mutaties per onderscheiden reserve.

Bedragen (x € 1.000) Rek. Begr. Begroting
Programma 2024 2025 2026 2027 2028 2029
Toevoeging aan reserves
0.10 Bestuur en ondersteuning: mutaties reserves 1.689 4.228 2.854 7.320 1.553 1.355
Totaal toevoeging aan reserves 1.689 4.228 2.854 7.320 1.553 1.355
Onttrekkingen aan reserves
0.10 Bestuur en ondersteuning: mutaties reserves 5.231 7.579 2.067 7.735 1.860 2.074
Totaal onttrekking aan reserves 5.231 7.579 2.067 7.735 1.860 2.074
Saldo (- = nadeel) 3.542 3.351 -787 415 307 719

Resultaat

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten en de toelichting - Resultaat

Het begrotingsresultaat wordt in twee stappen gepresenteerd, te weten vóór en na de mutaties in de reserves. Op deze wijze wordt de beïnvloeding door de stortingen in en onttrekkingen uit de reserves, respectievelijk ten laste en ten gunste van de exploitatiebegroting, expliciet zichtbaar gemaakt.

Par. Bedragen (x € 1.000) Rek. Begr. Begroting
-/- = nadeel 2024 2025 2026 2027 2028 2029
3.2.2 Raming baten en lasten per programma
Totaal lasten per programma 141.506 160.322 154.754 160.004 154.485 154.461 -/-
Totaal baten per programma 61.845 67.349 59.236 60.140 54.943 51.798 +
Geraamd saldo baten en lasten programma's -79.661 -92.973 -95.518 -99.864 -99.542 -102.663
3.2.3 Algemene dekkingsmiddelen 106.711 110.493 113.512 117.818 120.832 127.109 +
3.2.4 Overhead 16.087 19.565 18.682 18.919 18.827 19.102 -/-
3.2.5 Vennootschapsbelasting 624 1.697 0 0 0 0 -/-
3.2.6 Onvoorzien 0 160 90 94 98 102 -/-
Totaal geraamd saldo baten en lasten 10.339 -3.902 -778 -1.059 2.364 5.242
3.2.7 Beoogde toevoegingen/onttrekkingen reserves:
Stortingen in de reserves 1.689 4.228 2.854 7.320 1.553 1.355 -/-
Bijdragen uit de reserves 5.231 7.579 2.067 7.735 1.860 2.074 +
Saldo beoogde toevoegingen/onttrekkingen 3.542 3.351 -787 415 307 719
Resultaat 13.881 -551 -1.565 -643 2.672 5.960

Overzicht incidentele baten en lasten

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten en de toelichting - Overzicht incidentele baten en lasten

Om inzicht te krijgen in de aard (incidenteel of structureel) van de baten en lasten wordt het overzicht van incidentele baten en lasten (per programma) gepresenteerd. Hiermee wordt informatie gegeven die relevant is voor de beoordeling van de financiële positie en de meerjarenraming. 

Bedragen (x € 1.000) Begroting
Taakveld Omschrijving 2026 2027 2028 2029
LASTEN:
3.2/8.2 Bouwgrondexploitatie 15.181 16.597 7.624 3.307
3.2 Programma de Run 84 114 154 157
7.3 Energietransitie 659 0 0 0
8.1 Projecten derden niet BGE 728 746 760 772
8.3 Volkshuisvesting algemeen 300 410 419 429
0.10 Reserve stimulering bouw sociale huurwoningen 260 259 340 348
0.10 Reserves BGE 1.618 62 206 0
0.10 Vormen reserve Citycentrum 0 6.000 0 0
Totaal incidentele lasten 18.830 24.188 9.503 5.013
BATEN:
3.2/8.2 Bouwgrondexploitatie 42.127 21.882 0 0
3.2/8.2 verrekening bouwgrondexploitatie -25.328 -5.223 7.830 3.307
8.1 Projecten derden niet BGE 1.111 1.121 1.121 1.121
8.3 Volkshuisvesting algemeen 260 259 340 348
0.10 Energiehub 10 0 0 0
0.10 Doelres. energietransitie gebouwde omgev.2023-2026 659 0 0 0
0.10 Reserve stimulering bouw sociale huurwoningen 300 410 419 429
0.10 Vormen reserve Citycentrum 0 6.000 0 0
Totaal incidentele baten 19.139 24.449 9.710 5.205
Saldo (-/- = nadeel) 309 261 207 192

Toelichting

Bouwgrondexploitatie/verrekening bouwgrondexploitatie/reserve BGE
De bedragen van de bouwgrondexploitaties zijn incidenteel van aard. De hier opgenomen lasten en baten worden per saldo verrekend met de balans of in het geval van winst of verlies verrekend met de algemene vrije reserve.

Programma de Run
De incidentele last betreft  de begeleiding invoering programma de Run.

Energietransitie
In 2026 maken we kosten voor de energietransitie in de gebouwde omgeving. Deze kosten worden betaald uit de doelreserve “energietransitie gebouwde omgeving 2023-2026”. Bij de baten (onder 0.10) staat een onttrekking uit deze reserve. Dat betekent dat we geld uit de reserve halen om de kosten te kunnen betalen.

Projecten derden niet BGE
De bedragen baten en lasten projecten derden niet bouwgrondexploitaties zijn incidenteel van aard .

Volhuisvesting algemeen
Deze baten en lasten horen bij het stimuleren van de bouw van sociale huurwoningen.  Het geld wordt gestort in de bestemmingsreserve “stimulering bouw sociale huurwoningen”. Vanuit deze reserve wordt ook geld gehaald om de kosten te betalen.

Vormen reserve Citycentrum
In 2027 vormen we een bestemmingsreserve van € 6 miljoen uit de algemene reserve om eenmalige nadelen op te vangen (bijv. verlieslatende grondexploitatie of afwaardering van bezittingen). Als de gemeente later zelf grond gaat ontwikkelen, vragen we de raad om een grondexploitatie te openen. 

Overzicht van de beoogde structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten en de toelichting - Overzicht van de beoogde structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves

In onderstaand overzicht wordt aangegeven wat het effect op het exploitatiesaldo is van de structurele stortingen en onttrekkingen reserves.

Bedragen (x € 1.000) Begroting
Omschrijving 2026 2027 2028 2029
Vervangingsreserve openbare verlichting 335 342 350 350
Vervangingsreserve openbaar groen 290 296 290 290
Vervangingsreserve bomen 215 220 225 225
Vervangingsreserve speelvoorzieningen 68 69 71 71
Vervangingsreserve VRI 70 72 72 72
Totaal structurele toevoegingen reserves 977 999 1.007 1.007
Dekkingsreserve urban sportvoorzieningen 6 6 6 6
Vervangingsreserve openbare verlichting 167 251 301 352
Vervangingsreserve openbaar groen 167 236 283 335
Vervangingsreserve bomen 46 77 98 121
Vervangingsreserve speelvoorzieningen 38 58 80 91
Vervangingsreserve VRI 54 90 92 188
Dekkingsreserve primair onderwijs 437 425 417 407
Dekkingsreserve bevordering energielabel 52 52 52 52
Dekkingsreserve Kempen Campus 117 117 99 80
Dekkingsreserve tijdelijke huisvestingslocaties 13 13 13 13
Totaal structurele onttrekkingen reserves 1.098 1.326 1.441 1.645
Saldo (-/- = nadeel) 121 327 434 638