Uiteenzetting financiële positie

In dit hoofdstuk wordt inzicht gegeven in de financiële positie van de gemeente Veldhoven. Allereerst wordt aangegeven wat het meerjarige exploitatiesaldo is (gesplitst naar bestaand en nieuw beleid). Vervolgens geeft het BBV (Besluit, Begroting en verantwoording) aan om inzicht te geven in de jaarlijks terugkerende arbeidskosten en de investeringen.

Naast het meerjarige exploitatiesaldo geeft ook de reservepositie inzicht in de financiële positie van de gemeente. Voor een inhoudelijke toelichting wordt verwezen naar de paragraaf weerstandsvermogen. Ook wordt een overzicht gegeven van de opgenomen voorzieningen.

Het EMU-saldo wordt gepresenteerd  en tot slot wordt een geprognosticeerde begin- en eindbalans weergegeven.

De gepresenteerde begroting is gebaseerd op een combinatie van bestaand beleid en nieuw beleid. De financiële gevolgen van nieuw beleid en bijstellingen op bestaand beleid zijn per programma zichtbaar. Hieronder wordt een overzicht gepresenteerd met het totaal aan lasten en baten gesplitst naar bestaand en nieuw beleid.

	Bedragen (x € 1.000)	Begroting
	(-/- = nadeel)	2025	2026	2027	2028
1	Lasten bestaand beleid	173.866	157.820	165.396	165.692	-/-
2	Baten bestaand beleid	175.323	160.857	164.750	165.855	+
	Saldo bestaand beleid	1.457	3.037	-646	162
3	Lasten nieuw beleid/bijstelling bestaand beleid	3.478	5.922	-900	-734
4	Baten nieuw beleid/bijstelling bestaand beleid	2.628	3.178	1.803	2.306	+
	Saldo nieuw beleid/bijstelling bestaand beleid (-/- = nadeel)	-850	-2.743	2.703	3.040
5	Lasten ombuigingsmaatregelen	185	185	2.454	2.454	-/-
6	Baten ombuigingsmaatregelen	318	471	408	409	+
	Saldo ombuigingsmaatregelen (-/- = nadeel)	133	286	-2.046	-2.045
	Totaal	740	579	11	1.157

In onderstaand overzicht worden de arbeidskosten (loonkosten en sociale lasten) van het eigen personeel gepresenteerd. Voor een verder inzicht in en toelichting op de personele bedrijfsvoeringskosten wordt verwezen naar de paragraaf bedrijfsvoering.

	Bedragen (x € 1.000)	Rek.	Begr.	Begroting
	Programma	2023	2024	2025	2026	2027	2028
	Jaarlijks terugkerende arbeidskosten	27.953	32.288	34.855	35.111	35.542	36.074
Totaal		27.953	32.288	34.855	35.111	35.542	36.074

,	1-1-2024			1-1-2025			1-1-2026			1-1-2027			1-1-2028			1-1-2029
Naam reserve	saldo	+	-/-	saldo	+	-/-	saldo	+	-/-	saldo	+	-/-	saldo	+	-/-	saldo
Algemene reserve
Saldo rekening	3.137	8.653	3.137	8.653	740	0	9.393	579	-	9.972	11	-	9.983	1.157	-	11.141
Risicoreserve, deel benoemde risico's	4.134	-	-	4.134	-	-	4.134	-	-	4.134	-	-	4.134	-	-	4.134
Risicoreserve, deel onbenoemde risico's	10.000	-	-	10.000	-	-	10.000	-	-	10.000	-	-	10.000	-	-	10.000
Vrije reserve	39.301	5.981	728	44.554	3.394	1.662	46.287	3.241	1.087	48.441	2.071	1.303	49.210	283	1.056	48.437
Totaal algemene reserve	56.572	14.634	3.865	67.341	4.134	1.662	69.813	3.821	1.087	72.547	2.083	1.303	73.327	1.440	1.056	73.711
Bestemmingsreserve
Dekkingsreserves
Dekkingsreserve primair onderwijs	7.550	-	445	7.105	-	440	6.665	-	437	6.228	-	425	5.803	-	417	5.385
Dekkingsreserve bevordering energielabel	498	-	52	446	-	52	393	-	52	341	-	52	289	-	52	236
Dekkingsreserve Kempen Campus	1.745	-	117	1.628	-	117	1.510	-	117	1.393	-	117	1.275	-	99	1.176
Reserve voor vervangingsinvesteringen
Vervangingsreserve openbare verlichting	4.497	231	86	4.641	327	137	4.831	335	201	4.965	342	251	5.056	350	301	5.106
Vervangingsreserve openbaar groen	5.575	660	159	6.076	283	2.282	4.077	290	182	4.184	296	236	4.245	290	283	4.251
Vervangingsreserve VRI	1.324	64	14	1.374	68	82	1.360	70	88	1.343	72	90	1.325	72	92	1.304
Doelreserves nieuw beleid/investeringen
Stimuleringsfonds Brainport	266	-	160	106	-	-	106	-	-	106	-	-	106	-	-	106
Dekk.res.tijdelijke huisvestingslocaties	288	-	13	275	-	13	262	-	13	249	-	13	236	-	13	223
Doelres. energietransitie gebouwde omgev.2023-2026	1.654	-	388	1.266	-	786	480	-	659	179-	-	-	179-	-	-	179-
Reserve stimulering bouw sociale huurwoningen	-	1.251	-	1.251	402	1.400	254	259	298	214	512	407	319	797	207	909
Afbouw complexen	157	-	85	72	-	-	72	-	-	72	-	-	72	-	-	72
Totaal bestemmingsreserves	23.555	2.206	1.521	24.240	1.081	5.310	20.010	953	2.048	18.915	1.223	1.592	18.546	1.509	1.464	18.590
TOTAAL RESERVES	80.127	16.840	5.386	91.581	5.215	6.972	89.824	4.773	3.135	91.462	3.305	2.895	91.872	2.949	2.520	92.302

Bedragen (x € 1.000)	1-1-2024			1-1-2025			1-1-2026			1-1-2027			1-1-2028			1-1-2029
Naam voorziening	saldo	+	-/-	saldo	+	-/-	saldo	+	-/-	saldo	+	-/-	saldo	+	-/-	saldo
Onderhoud eigendommen (incl. sport)	638	1.851	1.452	1.037	1.851	1.709	1.179	1.851	1.710	1.320	1.851	1.713	1.458	1.851	1.716	1.594
Onderhoud wegen	2.896	1.360	2.022	2.234	1.562	1.714	2.082	1.562	1.787	1.857	1.562	1.828	1.591	1.562	1.870	1.284
Overige
Vervangingsreserve riolen	10.376	895	6.592	4.679	1.673	6.292	60	1.844	2.454	550-	1.874	1.000	324	1.904	1.000	1.228
Egalisatievoorziening rioolheffing	960	138	526	572	-	479	94	-	60	34	-	34	0	-	-	0
Egalisatievoorziening afvalstoffenheffing	10	2	10	2	-	2	0-	-	-	0-	-	-	0-	-	-	-
Voorziening wethouderspensioenen	3.620	-	79	3.541	-	80	3.461	-	81	3.380	-	82	3.297	-	84	3.214
Voorziening verlofsparen	139	70	-	209	70	-	279	70	-	349	70	-	419	70	-	489
Voorziening verlofsaldi	848	-	-	848	-	-	848	-	-	848	-	-	848	-	-	848
TOTAAL VOORZIENINGEN	19.486	4.315	10.680	13.122	5.156	10.275	8.003	5.328	6.092	7.238	5.357	4.657	7.938	5.387	4.669	8.656

Het EMU-saldo verschaft samen met de geprognosticeerde balans meerjarig inzicht in de toekomstige verwachte ontwikkeling van de financiële positie van onze gemeente.

Het EMU-saldo is het saldo van inkomsten en uitgaven met derden (dus geen afschrijvingen, waarde mutaties, etc.) op transactiebasis in een bepaalde periode. Eenvoudig gezegd geeft het EMU-saldo aan of er in een bepaald jaar met reële transacties meer geld uitgegeven is dan er in dat jaar is binnengekomen, of dat er netto geld overgehouden is. Het EMU-saldo is daarmee een indicatie voor de ontwikkeling van de liquiditeits- en financiële positie (eigen vermogen en schulden) van onze gemeente. Het kan worden gezien als een extra financieel kengetal.

Het EMU-saldo vervult ook een rol bij de afspraken die in Europees verband zijn gemaakt over het toegestane maximale tekort op nationaal niveau om de overheidsfinanciën in de Eurozone robuust te houden. Om de afzonderlijke provincies en gemeenten een beeld te geven wat dit voor hen betekent, publiceert het Ministerie BZK (vooruitlopend op instemming van het parlement) in lijn met de Wet Hof individuele EMU-referentiewaarden in de septembercirculaire. Een individuele EMU-referentiewaarde betreft geen norm, maar een indicatie van het aandeel dat een provincie of gemeente in de gezamenlijke tekortnorm heeft. Uit de decembercirculaire 2023  blijkt dat de individuele referentie waarde 2024 voor onze gemeente € 8.632 bedraagt.

Omschrijving			2023		2024		2025		2026		2027		2028
(x € 1.000)
			Volgens rekening		Volgens meerjarenraming in begroting		Volgens meerjarenraming in begroting		Volgens meerjarenraming in begroting		Volgens meerjarenraming in begroting		Volgens meerjarenraming in begroting
1.	Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)		3.876		11.544		555		1.804		538		521
2.	Mutatie (im)materiële vaste activa		15.838		27.993		20.745		32.920		45.213		4.612
3.	Mutatie voorzieningen		-760		-6.364		-5.119		-764		700		718
4.	Mutatie voorraden (incl. bouwgronden in exploitatie)		-6.964		-24.568		-12.791		-32.052		3.755		9.412
5.	Verwachte boekwinst bij verkoop effecten en verwachte boekwinst bij verkoop (im)materiële vaste activa		0		0		0		0		0		0
Berekend EMU-saldo			-5.758		1.754		-12.518		172		-47.729		-12.785

In onderstaand overzicht wordt de geprognosticeerde balans van de begroting en meerjarenbegroting gepresenteerd. Hierdoor wordt meer inzicht verkregen in de ontwikkeling van onder meer investeringen, het aanwenden van reserves en voorzieningen en de financieringsbehoefte.

Bedragen (x € 1.000)	Rek.	Begr.	Begroting
	2023	2024	2025	2026	2027	2028
Activa
Immateriele vaste activa	371	368	0	5	314	28
Materiele vaste activa	168.109	196.105	217.218	250.133	295.037	299.934
Leningen woningcorporaties	0	0	0	0	0	0
Leningen aan overige verbonden partijen	0	0	0	0	0	0
Overige uitzettingen	8	8	8	8	8	8
Overige langlopende leningen	3.529	3.747	5.563	5.541	5.526	5.608
Overige financiële vaste activa	175	175	175	175	175	175
Financiele vaste activa	3.712	3.930	5.746	5.725	5.710	5.792
Totaal vaste activa	172.192	200.404	222.965	255.863	301.060	305.755
Overige grond- en hulpstoffen	228	227	227	227	227	227
Onderhanden werk waaronder gronden in exploitatie	55.217	30.650	17.859	-14.193	-10.438	-1.026
Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar	6.117	8.000	5.000	5.000	5.000	5.000
Liquide middelen	33	0	5	5	5	5
Overlopende activa	31.974	20.000	5.000	5.000	5.000	5.000
Totaal vlottende activa	93.569	58.877	28.091	-3.961	-206	9.206
Totaal activa	265.761	259.281	251.056	251.902	300.854	314.961
Passiva
Eigen vermogen	80.127	91.671	92.225	94.029	94.569	95.090
Voorzieningen	19.486	13.122	8.003	7.238	7.938	8.656
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer	129.808	144.056	149.275	147.495	169.214	205.286
Totaal vaste passiva	229.421	248.849	249.504	248.762	271.721	309.032
Totaal vlottende passiva	36.340	10.432	1.552	3.140	29.133	5.929
Totaal passiva	265.761	259.281	251.056	251.902	300.854	314.961