Algemeen

Bestuurlijke hoofdlijn

Verder bouwen aan onze koers

Terug naar navigatie - Verder bouwen aan onze koers

In deze begroting leggen we onze ambities en plannen neer voor 2025 en de jaren daarna. Het vertrekpunt is de Kadernota 2025 die de gemeenteraad eerder dit jaar vaststelde. Met daarbij speciale aandacht voor de thema’s die de gemeenteraad toen heeft aangedragen: sport, cultuur, klimaatadaptatie, internationalisering, voorzieningenniveau, ontmoetingsplekken en openbare ruimte. Thema’s die ook voortvloeien uit de drie hoofdopgaven uit het coalitieprogramma De Veldhovense opgaven – Investeren voor een duurzame toekomst: Toekomstbestendig en vernieuwend besturen, Duurzame toekomst en Gezonde groei. 

We bouwen in 2025 verder aan die ingezette koers. Zodat we vol vertrouwen kunnen blijven werken aan de flinke opgaven en uitdagingen, die de groei van Veldhoven en de regio met zich meebrengt. Want we zijn er voor de inwoner en willen dat iedereen in Veldhoven mee kan blijven doen. 

Toekomstbestendig en vernieuwend besturen
In deze bestuursperiode zijn er veel verbindingen gelegd met onze partners in de samenleving; bewonersgroepen, maatschappelijke instellingen, bedrijven en (boven)regionale organisaties. De visies, die samen met die partners tot stand zijn gekomen, krijgen de komende tijd steeds meer hun beslag met concrete activiteiten. Er wordt hard gewerkt aan de diverse uitvoeringsplannen. Een voorbeeld daarvan is het uitvoeringsplan Dienstverlening, om de inwoners en bedrijven nog beter van dienst te kunnen zijn. Daarvoor is een flexibele en gezonde organisatie nodig, die in staat is snel in te spelen op de (vele) veranderingen; de ingezette organisatieontwikkeling moet hieraan bijdragen de komende jaren. 

Binnen de grote kaders is uiteraard gekeken naar wat urgent of wettelijk nodig is. Het blijft immers een flinke uitdaging om de begroting op lange termijn sluitend te houden en ondertussen blijvend oog te houden voor de balans tussen welzijn en welvaart; de door de gemeenteraad benoemde sociaalsprong. 

Gezonde groei
De economische groei brengt ons veel (welvaart en werkgelegenheid) en heeft direct effect op al onze maatschappelijke opgaven: de woningmarkt, de behoefte aan voorzieningen, zorg, onderwijs en een prettige leefomgeving. Aan ons als overheid de taak om deze groei gezond te laten verlopen. 
Veldhoven groeit niet alleen fors, ook de samenstelling van de bevolking verandert en wordt meer divers. Door het toenemend aantal kenniswerkers, statushouders, Oekraïense ontheemden, arbeidsmigranten en vluchtelingen. Ook in de Inwonersvisie op Veldhoven benoemden onze inwoners internationalisering als een belangrijk thema. Voor de nieuwe Veldhovenaren is naast goede huisvesting, opvang en een warm welkom, ook integratie van groot belang. Om hen een goed toekomstperspectief te bieden én om gebruik te maken van hun inbreng in de maatschappij, is het van belang dat zij volwaardig kunnen deelnemen aan de Veldhovense samenleving. Daar komt van alles bij kijken zoals onderwijs, cultuur, inburgering, het opbouwen van een sociaal netwerk, zorg en werk. Dit betreft een brede opgave verspreid over alle programma’s van deze begroting. 

Duurzame toekomst 
Onze openbare ruimte is een belangrijke basis voor sociale samenhang. Met onder andere ons omgevingsbeleid en het Integraal Maatschappelijk Beheerkader leggen we de kaders vast voor onze woon-, werk- en leefomgeving. 
Ondertussen proberen we de woonlasten binnen de perken te houden (ondanks de investeringen die we doen) en besteden we aandacht aan het thema armoede. 
Via onder andere het Welzijnsbudgetplan willen we ervoor zorgen dat ook het maatschappelijk veld mee kan bewegen met de groei van onze gemeente. Want daar zit een grote verbindende kracht. Mede dankzij de inzet van maatschappelijke organisaties kunnen we samen verder bouwen aan een nog mooier Veldhoven.

Financiële hoofdlijn

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Deze begroting is de eerste begroting over 2025 voor de Planning & Control cyclus 2025. Daarom noemen we deze begroting ook wel de primitieve begroting. In de loop van 2025 wordt deze begroting gewijzigd binnen de P&C cyclus via de rapportages aan en besluiten van de raad.

De financiële uitgangspunten voor de meerjarenbegroting 2025-2028 vinden we in de Kadernota 2025. De vertaling van deze uitgangspunten in de primitieve begroting heeft verder geleid tot een aantal technische bijstellingen, die in dit hoofdstuk worden gepresenteerd. 

Daarnaast is er sprake van nieuwe beleidsvoorstellen en bijstellingen op bestaand beleid. Deze voorstellen zijn vertaald in een geactualiseerd meerjarenperspectief. Hiermee komen wij voor de meerjarenbegroting 2025-2028 met positieve saldi.

Actualisatie meerjarenperspectief 2025-2028

Terug naar navigatie - Actualisatie meerjarenperspectief 2025-2028

In deze paragraaf worden deze begrotingssaldi aan de hand van diverse invalshoeken geactualiseerd. Dat leidt tot onderstaand bijgesteld meerjarenperspectief en schetst hoe deze begroting tot stand is gekomen.

Het vertrekpunt voor deze begroting, zijn de saldi zoals gepresenteerd in de meerjarenbegroting 2024-2027. Deze saldi zijn geactualiseerd. Hiermee ontstaat het meerjarenperspectief tot en met de 2e bestuursrapportage 2024. 

Begrotingssaldi 2025 t/m 2028 als vertrekpunt

Omschrijving Begroting (x € 1.000)
2025 2026 2027 2028
Vertrekpunt 3.935 935 782 782
Meerjarige doorwerking 3e bestuursrapportage 2023 3.527 3.024 4.466 4.466
Meerjarige doorwerking 1e bestuursrapportage 2024 -1.207 -653 -540 -540
Meerjarige doorwerking 2e bestuursrapportage 2024 -1.283 1.304 1.102 2.102
Integraal Maatschappelijk Beheer Kader (IMBK) -346 -477 -1.386 -1.670
Integraal HuisvestingsPlan (IHP) -96 -138 -288 -578
Meerjarenperspectief 2025-2028 tot en met 2e bestuursrapportage 2024 4.530 3.995 4.136 4.562

Vanuit bovenstaand meerjarenperspectief zijn wij het begrotingsproces ingegaan. 

Belangrijk binnen het proces zijn naast de bestuursrapportages, de technische bijstellingen. Technische bijstellingen zijn bijvoorbeeld rentelasten, loon-en prijsindexering en bijstellingen op de kostendekkendheid van riolering en afval. Deze worden hieronder aangegeven met de invloed op het begrotingssaldo.

Geactualiseerd meerjarenperspectief 2025 -2028

Omschrijving Begroting (x € 1.000)
2025 2026 2027 2028
Meerjarenperspectief 2025-2028 tot en met 2e bestuursrapportage 2024 4.530 3.995 4.136 4.562
Technische bijstellingen volgens uitgangspunten Kadernota 2025 -1.148 -1.612 -2.502 -1.753
- rente -710 -1.147 -2.069 -2.357
- nieuwe jaarschijf 2.586
- indexering (prijs, areaal, loon) -681 -688 -638 -2.419
- toerekening loonkosten -16 10 -9 8
- toerekening overhead 55 34 40 60
- kapitaallasten 231 284 294 464
- kostendekkende tarieven (Afval, riool en hondenbelasting) -27 -105 -120 -95
Meerjarenperspectief 2025-2028 incl. technische bijstellingen kadernota 2025 3.382 2.383 1.634 2.809

De technische bijstellingen hebben een grote invloed op het begrotingssaldo. Dit is vooral het gevolg van de indexering. De indexering voor 2025 tot en met 2028 is toegepast zoals vastgelegd in de Kadernota 2025. Hierbij wordt de indexering in de jaren 2025-2027 geactualiseerd t.o.v. indexering zoals opgenomen in de begroting 2024. De jaarschijf 2028 is nieuw en heeft als basis de structurele budgetten uit de jaarschijf 2027 met daar bovenop de indexering. 

Nieuw beleid en bijstellingen op bestaand beleid

Terug naar navigatie - Nieuw beleid en bijstellingen op bestaand beleid

In deze paragraaf komen de voorstellen aan bod voor nieuw beleid en de bijstellingen van bestaand beleid.

De bijstellingen op bestaand beleid en het nieuwe beleid maken inzichtelijk aan welke programma's meer of minder geld wordt uitgegeven:

Progr Begroting (x € 1.000,-)
bijstelling bestaand en nieuw beleid 2025 2026 2027 2028
0 Bijstelling aframen inkomsten hondenbelasting -213 -225 -238 -253
0 Applicaties in de cloud onderbrengen (versneld) -40 -25 0 0
0 Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) en inzet praktijkondersteunter Arbo -60 0 0 0
0 Uitvoeringsplan Dienstverlening -200 -250 -90 -90
0 Uitvoeringsplan Dienstverlening spreekkamers en balies aanpassen en optimaliseren -50 0 0 0
0 Bijdrage Veldhoven aan het VNG jaarcongres 2025 -47 0 0 0
0 Burgerzaken extra formatie -311 -269 -250 -253
5 Voorziening uitlaten honden (investering in 2025 van € 100) 23 19 19 19
5 Vervangingsinvestering voertuigen wijkonderhoud (investering in 2028 van € 95) 0 0 0 0
5 Vervangingsinvestering binnensport (investering in 2028 van € 224) 0 0 0 0
5 Uitvoeringsprogramma Veldhoven Beweegt 3.0! -84 -69 -69 -69
5 Aanleg tweede kunstgrasveld voetbalvereniging sv Marvilde (investering in 2025 van € 633 en bijdrage derden € 114) 0 -49 -48 -48
5 Volwaardige bibliotheek voorziening -250 -250 -250 -250
5 Subsidiering gemeentelijke monumenten -27 -27 -27 -27
5 Onderhoud beeldende kunst in de openbare ruimte -35 -35 -35 -35
6 Aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden -150 -150 -150 -150
7 Medewerker afval -97 -98 -100 -102
7 Verhogen tarief medewerker afval 97 98 100 102
7 Soortenmanagementplan -375 0 0 0
7 Soortenmanagementplan (dekking reserve energietransitie) 375 0 0 0
7 Invoering GFT+E in hoogbouw (investering in 2025 van € 350) 0 -31 -31 -31
7 Verhogen tarief afvalstoffenheffing invoering GFT+E in hoogbouw 0 31 31 31
7 Vervangingsinvestering ondergrondse containers (investering in 2028 van € 200) 0 0 0 0
8 Uitvoering geven aan de verdere uitwerking van de omgevingsvisie -35 0 0 0
8 Uitvoering komen tot één omgevingsgplan voor het gehele grondgebied -200 0 0 0
8 Projectleider omgevingsplan -117 -119 -121 -123
8 WBV II lasten 0 0 0 -1.118
8 WBV II baten 0 0 0 1.118
8 Gebiedsontwikkeling citycentrum -500 0 0 0
div. Subsidieophoging WBP -346 -355 -364 -373
div. Formatie nieuw voor oud (budget neutraal) 0 0 0 0
Saldo (- = nadeel) -2.642 -1.804 -1.623 -1.652

Financieel resumé

Terug naar navigatie - Financieel resumé

Uiteindelijk leiden alle voorstellen tot onderstaand overzicht. Dit resumé geeft een beeld van het meerjarenperspectief volgens het raadsbesluit.

Omschrijving Begroting (x € 1.000)
2025 2026 2027 2028
Vertrekpunt 3.935 935 782 782
Meerjarige doorwerking 3e bestuursrapportage 2023 3.527 3.024 4.466 4.466
Meerjarige doorwerking 1e bestuursrapportage 2024 -1.207 -653 -540 -540
Meerjarige doorwerking 2e bestuursrapportage 2024 -1.283 1.304 1.102 2.102
Integraal Maatschappelijk Beheer Kader (IMBK) -346 -477 -1.386 -1.670
Integraal HuisvestingsPlan (IHP) -96 -138 -288 -578
Meerjarenperspectief 2025-2028 tot en met 2e bestuursrapportage 2024 4.530 3.995 4.136 4.562
Technische bijstellingen volgens uitgangspunten Kadernota 2025 -1.148 -1.612 -2.502 -1.753
- rente -710 -1.147 -2.069 -2.357
- nieuwe jaarschijf 0 0 0 2.586
- indexering (prijs, areeal, loon) -681 -688 -638 -2.419
- toerekening loonkosten -16 10 -9 8
- toerekening overhead 55 34 40 60
- kostendekkende tarieven (Afval, riool, leges en hondenbelasting) 231 284 294 464
- overig -27 -105 -120 -95
Meerjarenperspectief 2025-2028 incl. technische bijstellingen kadernota 2025 3.382 2.383 1.634 2.809
Bijstellingen bestaand en nieuw beleid -2.642 -1.804 -1.623 -1.652
Meerjarenperspectief 2025-2028 begroting 2025 740 579 11 1.157
Opbouw begrotingssaldo
Incidentele baten en lasten * -2.425 -856 -807 -836
Structureel saldo 2025 - 2028 3.165 1.435 818 1.993
* Baten en lasten die het begrotingssaldo incidenteel beïnvloeden, voor een toelichting en specificatie verwijzen wij u naar de financiële begroting.

Leeswijzer

Opzet van de begroting

Terug naar navigatie - Opzet van de begroting

Met de programmabegroting stelt de gemeenteraad de kaders vast waarbinnen het college van burgemeester en wethouders het beleid dient uit te voeren.

Deze programmabegroting 2025 is volgens de richtlijnen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) opgebouwd uit een beleidsbegroting en een financiële begroting. De beleidsbegroting bestaat uit het programmaplan en de acht verplichte paragrafen. Binnen het programmaplan treft u de negen begrotingsprogramma’s, het overzicht van algemene dekkingsmiddelen en het bedrag voor onvoorzien aan.

Een begrotingsprogramma bevat voor één of meerdere met elkaar samenhangende beleidsterreinen de beantwoording van de drie ’W-vragen’:
Wat willen we bereiken? --> Doelstellingen
Wat gaan we daarvoor doen? --> Activiteiten 
Wat gaat dat kosten?

De doelstellingen zijn ingevuld met de kaderstelling uit de Kadernota 2025 als basis. Deze zijn aangevuld met de meetindicatoren en activiteiten.
Een begrotingsprogramma is opgebouwd volgens een piramidestructuur. Een programma bestaat namelijk uit diverse taakvelden.  De taakveldenraming is voor het college een instrument om deze beleidsuitvoering op meer gedetailleerd niveau te volgen en (bij) te sturen.  

Naast de programma’s bestaat de programmabegroting uit paragrafen. Deze paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de begroting weer vanuit een bepaald perspectief. De paragrafen zijn over het algemeen programma-overstijgend. 

Deze programmabegroting is een onderdeel van de planning en control-cyclus van de gemeente Veldhoven. Hierin sluiten de verschillende instrumenten qua opzet en opbouw op elkaar aan. In de jaarstukken worden ook de drie W-vragen belicht. Tijdens het begrotingsjaar wordt de uitvoering van het in de programmabegroting opgenomen beleid gevolgd en (bij)gestuurd via 3 bestuursrapportages.

Autorisatie door de Raad op programmaniveau

Terug naar navigatie - Autorisatie door de Raad op programmaniveau

De raad autoriseert met de vaststelling van de programmabegroting het college tot het doen van uitgaven op programmaniveau. Met de instrumenten van planning en control (programmabegroting en bestuursrapportages) en het controle-instrumentarium (rekenkamercommissie, recht van onderzoek, rechtmatigheidsverantwoording) beschikt zij hiervoor over voldoende waarborgen. In het schema hieronder wordt de verschillende verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor het doen van uitgaven samengevat weergegeven. 

Gemeenteraad Exploitatie:
Totale (bruto-)lasten en baten per programma
  • Programmabegroting
  • Begrotingswijzigingen, die leiden tot bijstelling van de raming van de totale lasten en/of baten van een programma
Investeringen:
Totale (bruto-)uitgaven en inkomsten per investeringskrediet
  • Programmabegroting
  • Begrotingswijzigingen, die leiden tot bijstelling van de raming van de totale  (bruto-)uitgaven en/of inkomsten op een investeringskrediet 
Bouwgrondexploitatie:
Totale (bruto-)uitgaven en inkomsten op bge-complexen in totaliteit
  • Meerjarenperspectief bouwgrondexploitatie
College B&W Exploitatie:
Totale lasten en baten per taakveld
  • Taakveldenraming
  • Begrotingswijzigingen, die verschuivingen binnen programma’s bevatten
Investeringen:
(Bruto-) uitgaven en inkomsten binnen totale investeringskrediet
  • Taakveldenraming
  • Begrotingswijzigingen die leiden tot bijstelling van de raming van (bruto-) uitgaven en/of inkomsten op een investeringskrediet
Bouwgrondexploitatie:
Per complex de totale (bruto-) uitgaven en inkomsten
  • Bijstellingen exploitatieopzet per complex


Autorisatie op programmaniveau betekent dat begrotingswijzigingen, met verschuivingen tussen taakvelden binnen één programma, niet door de Raad worden vastgesteld. Deze wijzigingen, die door het college worden goedgekeurd, worden wel ter inzage aan de gemeenteraad voorgelegd. 

Programmaopbouw

Terug naar navigatie - Programmaopbouw

Alle programma’s zijn volgens dezelfde indeling opgebouwd:

  • Inleiding
  • Bronnen
  • Doelstellingen (Wat willen we bereiken?)
  • Activiteiten per doelstelling (Wat gaan we daarvoor doen?)
  • Meetindicatoren per programma
  • Verbonden partijen (waar van toepassing)
  • Subsidies in programma (waar van toepassing)
  • Lasten en baten per programma (Wat gaat dat kosten?)
  • Bijstellingen bestaand en nieuw beleid (waar van toepassing)


Op de programmabladen zijn de bedragen in € 1.000 weergegeven.

Per programma is een set aan meetindicatoren opgenomen. Deze indicatoren zijn gekoppeld aan de doelstellingen. De set bevat een vergelijking met andere gemeenten, landelijke cijfers en onze eigen realisatie over het peiljaar. Tot slot zijn zoveel als mogelijk de streefwaarden meerjarig aangegeven.
De meetindicatoren worden door verschillende eenheden  weergegeven.  In het tabel is de soort eenheid genoemd zoals bedrag, percentage, aantal etc..