Programma 0 | Bestuur en ondersteuning

Wachtgeld voormalige wethouders
Door het formeren van een nieuw college in 2022 zijn er 4 wethouders die maximaal recht hebben tot 25 juli 2025 op wachtgeld. Deze berekening van wachtgeld kan leiden tot hogere lasten voor 2023 € 300, 2024 € 300 en 2025 € 194. 

Verlaging onroerende zaakbelasting (1% in 2023 en 3% in 2024)
In de begroting 2021 is de OZB  opbrengst tot en met 2024 met 5% per jaar verhoogd, bovenop de reguliere indexering. In deze begroting draaien we deze verhoging gedeeltelijk terug. In 2023 verlagen we de OZB opbrengst met 1%. En in 2024 verlagen we deze met 3%.

Uitbreiding personele capaciteit programma 0 (terugdringen wachttijden burgerzaken, optimaliseren digitale dienstverlening naar inwoners en optimaliseren participatie/samenspraak)
Capaciteitsuitbreiding Burgerzaken 
De wachttijden voor het aanleveren van documenten, oppakken van dossiers/ aanvragen en het inplannen van baliebezoeken is opgelopen tot 6 weken voor inwoners en bedrijven. Met de extra capaciteit kunnen we de wachttijden substantieel terugdringen. Daarnaast zijn de wachttijden om Nederlander te worden opgelopen tot ruim 2,5 maand. Dit wordt met name veroorzaakt door de structurele toename van het aantal Expats en vluchtelingen. De aantallen van 2019, 2020 en 2021 zijn nu al in juni gehaald. Gelet op de groei van ASML is de verwachting dat de aantallen niet zullen afnemen in de nabije toekomst. Deze uitbreiding kost € 70 structureel.

Capaciteitsuitbreiding digitale dienstverlening
Er is momenteel onvoldoende capaciteit om de digitale dienstverlening naar inwoners te optimaliseren. We willen weten hoe onze klant(en) de digitale dienstverlening ervaart, bijvoorbeeld door middel van klantreizen en onderzoek naar klanttevredenheid. Door monitoring van onze kanalen en analyse van data willen we dienstverlening meer sturen en voorspellen. Daarnaast ontstaan er steeds meer digitale communicatiekanalen waardoor het communicatielandschap steeds complexer wordt. Ook verschuift de communicatie steeds meer van schrift naar beeld en geluid. Alles wat we naar buiten brengen vergt ook beheer. Daarnaast zorgt wetgeving, zoals de richtlijnen omtrent Toegankelijkheid, er voor dat we onze communicatie en dienstverlening voortdurend moeten toetsen aan de eisen. Deze uitbreiding kost € 88 structureel.

Capaciteitsuitbreiding participatie en samenspraak
Uitwerking coalitieakkoord: Participatie en samenspraak aan de voorkant tussen de gemeente en belanghebbenden wordt steeds belangrijker. Er is momenteel onvoldoende capaciteit om de samenspraak tussen inwoners, bedrijven en de gemeente te optimaliseren bijvoorbeeld d.m.v. de factor C methode toe te passen bij nieuwe projecten/activiteiten. Deze uitbreiding kost € 102 structureel.

1 fte bovenformatief
Dit betreft de formatie van 1 medewerker die formatief boventallig is geplaatst.

Implementatie en uitvoeringskosten Wet open overheid (WOO)
De wet open overheid (Woo) is de opvolger van de wet openbaarheid van bestuur (Wob) en is per 1 mei 2022 gedeeltelijk in werking getreden conform het meerjarenplan Woo. Tot 2026 zal de implementatie gefaseerd uitgerold worden. Incidenteel zijn er € 68 aan extra kosten benodigd tot 2026 voor het verbeteren van systemen, het opleiden van medewerkers en het aanpassen van processen en de organisatie. Daarnaast is er structureel € 22 oplopend tot € 62 in 2026 nodig bedoeld voor de actieve openbaarmaking van de informatiecategorieën zoals genoemd in de Woo, het aanwijzen van een contactfunctionaris en het beheer en onderhoud van systemen.

Inhuur WOZ belastingen
Het aantal informele bezwaarschriften blijft al jaren toenemen en aan deze vraag kan de huidige capaciteit niet voldoen hiervoor is structureel  € 12 benodigd. Daarnaast is er in 2023 tijdelijk € 43 inhuurbudget nodig voor de vervanging van een medewerker WOZ belastingen.

Inhuur arbeidsmarktcommunicatie
Het wordt in verband met de krapte op de arbeidsmarkt steeds lastiger om voldoende geschikt personeel aan te trekken. Een extra uitdaging hierbij is dat de komende jaren veel ambtenaren met pensioen gaan. Het actief benaderen van de arbeidsmarkt kan daarbij helpen, we hebben daarom het afgelopen half jaar middels een pilot gebruik gemaakt van een externe partij die ons heeft begeleid op het gebied van arbeidsmarktcommunicatie. Graag zouden wij deze succesvolle samenwerking willen continueren en hier de komende jaren in willen investeren. 

Dekking kapitaallasten uit reserve
Conform beleid worden de bijgestelde afschrijvingslasten van masten en armaturen in programma 2 gedekt door een vervangingsreserve.

Uitkering gemeentefonds
Het gemeentefonds is conform onderstaand overzicht voor de jaren 2023 tot en met 2026 naar boven bijgesteld. 

De voornaamste oorzaken zijn:

Herverdelingseffect
In de meicirculaire 2022 is de invoering van de nieuwe verdeling van het gemeentefonds per 1 januari 2023 verwerkt inclusief ingroeipad . Ook is hierbij de reeds opgenomen stelpost geëlimineerd.  Nadeel 2023: € 11, 2024: € 363, 2025 en 2026: € 437.

Accresontwikkeling meicirculaire 2022
Via de normeringsystematiek ‘samen trap op en samen de trap af’ wordt de algemene uitkering van het gemeentefonds geïndexeerd, ook wel het accres genoemd. 
In de meicirculaire 2022 zijn de accressen vanaf 2023 bijgewerkt. Voor alle jaren vanaf is sprake van een opwaartse bijstelling van het accres. De hogere accressen zijn het gevolg van extra rijksuitgaven voor vennootschapsbelasting (Vpb), koppeling AOW aan stapsgewijze verhoging wettelijk minimumloon (WML), inkomensbelasting Box 3 en defensie-uitgaven. Ook is het accres opwaarts bijgesteld als gevolg van een hogere loon- en prijsontwikkeling dan tot nu toe aangenomen. Voordeel 2023: € 5.553, 2024: € 9.010, 2025: € 11.354 en 2026: € 6.126.
 
Opschalingskorting
De opschalingskorting wordt door gemeenten als zeer oneerlijk ervaren omdat het principe van herindelen van bovenaf opgelegd is. De oploop van de opschalingskorting is geschrapt voor de duur van de kabinetsperiode. Het betreft een reeks die oploopt van € 400 miljoen in 2023 naar € 675 miljoen in 2025. Eerder was de oploop van de opschalingskorting al bevroren voor de jaren 2020 tot en met 2022. Dit betekent dat de stand van de opschalingskorting zoals bereikt in 2019 van € 300 miljoen wordt bevroren tot en met 2025. Incidenteel wil zeggen dat de korting in de betreffende jaren (€ 400 miljoen voor 2023; € 135 miljoen voor 2024 en € 140 miljoen voor 2025) wordt teruggeboekt, maar de reeks eindigt wel in een korting van € 975 miljoen cumulatief in 2026, zoals voorzien. Voordeel 2023: € 870, 2024: € 1.167 en 2025 € 1.468.

Uitname accres tbv volkshuisvestingsfonds en woningbouwimpuls
In het Coalitieakkoord van het rijk zijn middelen voor de volkshuisvesting en woningbouwimpuls opgenomen. Deze middelen worden voor de jaren 2023 tot en met 2025 onttrokken aan het voor die jaren gereserveerde accres. voor Veldhoven is dit een nadeel van 2023: € 544, 2024: € 546 en 2025: € 544.

WOZ waardering en aanpassen rekentarieven 2023
In de meicirculaire zijn de rekentarieven en de WOZ waardering aangepast. Deze aanpassing geeft een voordeel vanaf 2023 van € 564 oplopend naar € 585 voor 2026.

Bijstelling jeugdzorg inclusief afspraken rijk en VNG middels brief augustus 2022
Het kabinet stelt voor 2023 incidenteel € 1,454 miljard extra beschikbaar voor de jeugdzorg. Hierbij gaat het kabinet er vanuit dat gemeenten inzetten op besparingsmaatregelen voor een bedrag van € 374 miljoen op de jeugdzorguitgaven in 2023 (die ook onderdeel is van de reeks van de Commissie van Wijzen). Vanuit de € 1,454 miljard is, vooruitlopend op de nadere invulling van de hervormingsagenda, € 9 miljoen overgeheveld naar de begroting van het ministerie van VWS ten behoeve van de uitvoering van de hervormingsagenda in 2023. De besteding van deze middelen vindt plaats in samenspraak met de VNG. Het overige deel (€ 1,445 miljard) is toegevoegd aan de algemene uitkering aan gemeenten ter compensatie van de tekorten in de jeugdzorg. Voor Veldhoven is dit € 2.973. We hebben hiervoor al een stelpost opgenomen van  € 2.340, die is met dit bedrag verrekend. De stelpost voor de jaren 2024 tot en met 2026 hebben we conform de afspraken middels brief augustus 2022 bijgesteld. Voordeel 2023: € 633, 2024: € 612, 2025: € 1.420 en 2026: € 1.784.