Financiering

De solvabiliteitsratio is ultimo 2022 iets gunstiger dan begroot. De gunstigere ratio t.o.v. de begroting komt vooral doordat het eigen vermogen verhoudingsgewijs meer is gestegen dan het totaal vermogen ten opzichte van de begroting.  Dit laatste wordt voornamelijk veroorzaakt door het hoge positieve rekeningsaldo.

De uitvoering van treasury maakt deel uit van het reguliere instrumentarium van de planning & control cyclus. 

Renteontwikkelingen 2022 en vooruitblik
De situatie op de rentemarkt kan worden bezien op de lange en korte termijn. Als referentierente voor de korte markt (geldmarkt) wordt gewoonlijk de 3-maands Euribor¹ gebruikt. Op de lange markt ofwel kapitaalmarkt fungeert het tarief van de 10-jaars IRS² als ankerpunt. In onderstaande tabel is te zien wat de ontwikkeling is van de daadwerkelijke renteniveaus vanaf januari 2022 tot begin februari 2023.

¹ De Euribor (Euro Interbank Offered Rate) is de rente die gehanteerd wordt in het interbancaire circuit in het Eurogebied.
²  Interest Rate Swap. De renteswap is een ruiltransactie die geschiedt op een internationale financiële markt, waarbij partijen de rentebetalingen gedurende de looptijd, of een deel van de looptijd, tegen elkaar ruilen. De koper van een renteswap koopt een renteswap om zich te beschermen tegen renterisico's. De koper kan zo kiezen om een lopende lening tegen een variabele rente niet om te zetten in een nieuwe lening, maar met de swap het renterisico af te dekken. De hoofdsommen van de leningen worden bij een IRS niet uitgewisseld. Die zijn alleen in theorie, in de berekeningen herkenbaar. Uitwisseling vindt uitsluitend plaats tussen de rentes.

Zowel de rente op de korte als de lange markt zijn in de loop van 2022 gestegen. Door de oplopende inflatie liep de rente op de lange markt op.  Door de verwachting dat het opkoopprogramma van de ECB afgebouwd gaat worden is ook in de loop van maart 2022 een stijging te zien van de rente op de korte markt. De oorlog in Oekraïne zorgt ervoor dat de stijgende trend van de rente wordt voortgezet. Er ontstaan tekorten in aanbod en het consumentenvertrouwen gaat omlaag. In 2022 heeft de ECB op diverse momenten de beleidsrente verhoogd om de inflatie te beteugelen. De inflatie blijft gedurende 2022 doorstijgen, dit zorgt voor een koopkrachtdaling en vertraging van de economische groei.

De verwachting voor 2023 is dat de verhogingen van de rente  door zullen gaan tot de inflatie is teruggebracht tot 2%. 

a) Liquiditeitenplanning en financiering
In 2022 zijn, conform begroting, geen langlopende leningen aangetrokken. 
Gedurende 34 dagen is de financieringsbehoefte gefinancierd met een kortlopende kasgeldlening van € 10.000.000.

b) Huisbankierschap
Sinds begin 2015 is de Bank Nederlandse Gemeenten onze huisbankier. De dienstverlening verloopt naar volle tevredenheid. Eind 2022 is een nieuwe overeenkomst afgesloten met de Bank Nederlandse Gemeenten. Deze overeenkomst heeft een looptijd tot 31 december 2025 met een stilzwijgende verlengingsmogelijkheid voor tweemaal een periode van 2 jaar, derhalve tot uiterlijk 31 december 2029.

c) Schatkistbankieren
In principe dienen alle overtollige middelen in de schatkist te worden aangehouden behoudens het drempelbedrag. Dat is een minimumbedrag (afhankelijk van de omvang van de decentrale overheid) dat gemiddeld per kwartaal buiten de schatkist mag worden gehouden. Voor onze gemeente is dat voor 2022 € 2.736.000. In 2022 heeft geen overschrijding plaats gevonden van het drempelbedrag. Voor een gedetailleerde toelichting per kwartaal verwijzen we naar de toelichting op de balans.

Op 31 december 2022 bedraagt het totale bedrag aan opgenomen geldleningen € 129,6 miljoen.

Verstrekte leningenportefeuille van de gemeente per 31 december 2022

In 2008 is gestart met het verstrekken van startersleningen. In bovenstaand overzicht betreft dit de startersleningen (oude regeling). Hiermee wilde Veldhoven de bereikbaarheid van koopwoningen vergroten voor met name starters op de woningmarkt. In totaal is voor een bedrag van € 2.841.380 aan startersleningen verstrekt. Van de € 2.841.380 aan verstrekte startersleningen is inmiddels € 2.547.671 volledig afgelost. Van de nog lopende startersleningen is € 40.494 afgelost. 

In mei 2019 is besloten om per 1 januari 2020 opnieuw € 2 miljoen beschikbaar te stellen voor de “starterslening” ten behoeve van eerste-woning-aankopen door koopstarters op de woningmarkt in Veldhoven. Ook is € 2 miljoen beschikbaar gesteld voor de invoering per 1 januari 2020 van de “stimuleringslening” ten behoeve van de aanpassing van koopwoningen in Veldhoven voor:
a.    het langer thuis wonen van oudere bewoners dan wel bewoners met kinderen met een beperking;
b.    het verduurzamen van de woning;
c.    het saneren van asbestdaken in verband met het asbestverbod per 2025.
Deze budgetten worden revolverend ingelegd op de rekening courant bij het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn). Revolverend betekent dat ontvangen aflossingen weer opnieuw beschikbaar komen om als lening te worden verstrekt.

De twee leningen in het overzicht aan Stichting Accommodatie UNA en Tennisvereniging VLTC betreffen renteloze leningen ten behoeve van de aanschaf van LED-verlichting.

De onderstaande tabel toont het treasury overzicht in de begroting 2022 t.o.v. de realisatie.

* Laatst vastgestelde begroting 2022 (burap III 2022)

Uitgangspunt bij de doorberekening van de rentelasten naar taakvelden (programma’s) is een omslagrentepercentage van 1,0%, de doorbelasting van rente naar de bouwgrondexploitatie (BGE) is begroot en gerealiseerd op 1,3%. Dit resulteert op begrotingsbasis in een voordelig rentesaldo van € 140. 

De rentelasten zijn hoger dan begroot door een verwachte naheffing BTW in verband met het project Kempenbaan. Over deze naheffing zal de belastingdienst rente in rekening brengen. 

De rentebaten zijn hoger dan begroot doordat in het laatste kwartaal rente vergoed werd over ons creditsaldo bij de schatkist. Ook hebben we in het laatste kwartaal door oplopende creditrentes kortlopende leningen verstrekt aan andere gemeenten. Dit resulteert in hogere rentebaten van ca € 118.

In de uiteindelijke realisatie van 2022 komt het renteresultaat uit op een voordeel van € 55. Een negatieve afwijking ten opzichte van de begroting van € 85.