Weerstandsvermogen en risicobeheersing

In deze paragraaf gaan we in op de vraag hoe de gemeente Veldhoven haar financiële risico’s opvangt. Hiervoor geven we inzicht in de omvang van de aanwezige risico’s, de mogelijkheden om de risico’s financieel af te dekken (weerstandscapaciteit), en de relatie daartussen: het weerstandsvermogen.
Verder maken kengetallen inzichtelijk hoeveel (financiële) ruimte de gemeente heeft om incidentele en structurele lasten te kunnen dekken of opvangen. Ze geven inzicht in de financiële weer- en wendbaarheid.

De paragraaf is als volgt opgebouwd:
   •    aanwezige risico’s; 
   •    beschikbare weerstandscapaciteit;
   •    weerstandsvermogen;
   •    ontwikkelingen;
   •    kengetallen.

Het beleid over risicomanagement en weerstandsvermogen is vastgelegd in de nota ‘Risicomanagement en weerstandsvermogen gemeente Veldhoven 2023’. 

Inventariseren en kwantificeren
Voor deze jaarstukken zijn de risico’s geïnventariseerd, samen met de kans dat ze optreden en de verwachte negatieve financiële gevolgen. Op basis van de inventarisatie hebben we een risicokaart samengesteld voor onze gemeente. Aan elk risico is een zogeheten risicoscore verbonden. Dit hebben we gedaan door de kansklasse te koppelen aan de gevolgklasse. Hierdoor kunnen we de risico’s onderling rangschikken op grootte. De risico’s met het grootste risicogetal moeten de hoogste prioriteit krijgen en dus als zodanig ‘gemanaged’ worden. De risicokaart is weergegeven in figuur 1. Het cijfer in de cel geeft het aantal risico’s weer met dezelfde risicoscore. De kaart telt op dit moment 44 risico’s. 

De weerstandscapaciteit omvat de financiële middelen en mogelijkheden van de gemeente Veldhoven om financiële tegenvallers als gevolg van risico’s op te vangen, zonder het bestaande beleid te hoeven aanpassen. 

Op basis van de beleidsnota wordt de beschikbare weerstandscapaciteit als volgt opgebouwd:

Het weerstandsvermogen is een getal dat aangeeft of de gemeente risico’s financieel kan opvangen zonder beleid te hoeven aanpassen. Als dit getal 100% is of hoger, kunnen de risico’s worden opgevangen. Wij streven altijd naar 100%.
Het weerstandsvermogen is de verhouding tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de gekwantificeerde risico’s (benodigde weerstandscapaciteit). Om te garanderen dat ons weerstandsvermogen toereikend is, streven we naar een norm van 100%. Dit percentage is gekwalificeerd als ‘ruim voldoende’. Om ongewenste schommelingen te voorkomen, hanteren we een minimum van 82% en een maximum van 141%. Buiten deze marges vullen we de risicoreserve benoemde risico’s aan of romen we die af.

De benodigde weerstandscapaciteit bepalen we door van alle risico’s de kans te vermenigvuldigen met het maximale schadegevolg. Daarna vermenigvuldigen we dit met 1,25. Deze berekening levert een benodigde weerstandscapaciteit op van € 2.415. Bij dit bedrag is het weerstandsvermogen 100%
Zoals aangegeven is de beschikbare weerstandscapaciteit nu € 4.290. Het weerstandsvermogen is dan € 4.290 / € 2.415 = 178%.
Dit percentage valt buiten de bovengrens van 141%. In de beleidsnota risicomanagement is vastgesteld dat de reserve dan bijgesteld wordt naar 100% wat betekent dat de reserve benoemde risico's met € 1.719 naar beneden wordt bijgesteld. Dit zal worden opgenomen in de 2e bestuursrapportage 2025.  

Hieronder een grafiek met het verloop van het weerstandsvermogen de afgelopen jaren. 

Grafiek:    

Vergeleken met het vorige actualisatiemoment – de Begroting 2025 – waren er de volgende ontwikkelingen: 
•    Het risico met betrekking tot  Heibloem is komen te vervallen  omdat het project afgerond is. 

Hieronder de kengetallen.
De kengetallen die de wet voorschrijft, gaan in op totale financiële componenten zoals het totale eigen vermogen, totale baten etc. De bepaling van het weerstandsvermogen bevat één component van het eigen vermogen, namelijk de reserve benoemde risico’s. Er is geen verband tussen het weerstandsvermogen en de kengetallen. De kengetallen geven een aanvullend inzicht in de financiële weerbaarheid (kunnen we financieel tegen een stootje) en wendbaarheid (kunnen we ons financieel aanpassen aan veranderende omstandigheden) bovenop het weerstandsvermogen.