Programma 6 | Sociaal Domein

Het visietraject sociaal domein volgt en sluit  aan op de 'Visie op Veldhoven'. Het bepaalt de te volgen koers met het sociaal domein.  Deze koers zal gaan  over  thema's  als stimuleren  zelfredzaamheid, verbondenheid, samenredzaamheid en  zorg en ondersteuning voor de (meest) kwetsbare groepen. 

De Visie op sociaal maatschappelijke ontwikkeling in Veldhoven 2024-2040 is vastgesteld door de gemeenteraad op 10 december 2024. Met deze visie zet de gemeente Veldhoven een belangrijke stap richting een toekomstbestendige samenleving, waarin iedereen zo veel als mogelijk kan meedoen, gezond kan leven en voor zichzelf én elkaar kan zorgen. De visie richt zich op drie sociale pijlers:

1. Zelf- en samenredzaamheid stimuleren – Inwoners aanmoedigen en helpen zichzelf en elkaar beter te ondersteunen.

2. Investeren in sociale cohesie en sociale basis – Het versterken van verbindingen en ontmoetingen in onze samenleving.

3. Hulp voor wie dat nodig heeft – Het bieden van een vangnet voor inwoners die extra (tijdelijke) ondersteuning nodig hebben.

Preventief werken en normaliseren zijn daarbij de rode draad.

Op basis van de subsidieregelingen Vitale Samenleving en Goed Woon- en Leefklimaat  verlenen we subsidies voor activiteiten die op het gebied
van sport, kunst, cultuur, recreatie, onderwijs, zorg en welzijn bijdragen aan een prettige samenleving waarin iedereen kan
meedoen. 

De aanvragen voor het nieuwe subsidietijdvak 2025-2027 zijn via het nieuwe subsidiesysteem ingediend en afgehandeld. In totaal zijn er 131 aanvragen ingediend. De aanvragen zijn beoordeeld en bijna allemaal toegekend, omdat de activiteiten bijdragen aan een prettige en gezonde samenleving in Veldhoven.

In 2024 wordt de pilot wijkgericht werken voortgezet. Samen met de professionele partners worden op basis van de opgestelde wijkprofielen thema's bepaald waarop gezamenlijk extra inzet plaatsvindt. De inzet richt zich in eerste instantie met name op de pilotwijken Cobbeek en d’Ekker. 

Om de doelstelling van wijkgericht werken te bereiken, hebben we het aantal wijkplatforms uitgebreid en hen ondersteund  bij het organiseren van activiteiten waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Samen met professionele partners en groepen inwoners, zijn er wijkactiviteiten en bijeenkomsten georganiseerd over thema’s uit de wijkprofielen. Ook hebben we wijkplatforms en inwoners meer betrokken bij de uitvoering van beleid en werkzaamheden in hun wijk. Deze samenwerking heeft  de wijken sterker gemaakt en gezorgd voor een goede basis om dit ook in andere wijken te doen.

Contact in wijken en buurten tussen inwoners is een steeds belangrijker aspect van het bevorderen van sociale cohesie en gemeenschapszin.
In 2024 zal het stimuleren van contact in buurten en wijken vormgegeven worden door:
-    gemeenschapsactiviteiten te faciliteren en stimuleren o.a. middels subsidies voor buurt- en straatactiviteiten;
-    vorming van wijk- en buurtverenigingen aan te moedigen; 
-    het vergemakkelijken van communicatie tussen en met buurtbewoners en -verenigingen via een digitaal (participatie)platform.

In 2024 is met succes gewerkt aan  het uitbreiden van wijkplatforms en het betrekken van inwonersgroepen. Er is vaker en beter contact met de platforms om signalen uit de wijken mee te nemen in de  uitvoering en om draagvlak te creëren. Ook zijn er activiteiten en bijeenkomsten georganiseerd om ontmoeting en sociale cohesie te vergroten. Het digitale platform dat de wijkplatforms is aangeboden, heeft niet het gewenste effect gehad. Daarom wordt nu onderzocht welke  kanalen  beter aansluiten bij de doelen van de platforms. In één wijk is gestart met huis-aan-huis gesprekken om, met behulp van een online tool, wensen van inwoners op te halen en hen te betrekken bij hun leefomgeving. Als deze aanpak goed werkt, kan deze ook in andere wijken worden toegepast.

Met het digitaal platform Onsveldhoven.nl wordt ingezet op het breder betrekken en informeren van inwoners bij ruimtelijke ontwikkelingen.

Uit de evaluatie is gebleken dat het digitale platform Onsveldhoven.nl slechts beperkt heeft bijgedragen aan het actief betrekken van inwoners bij ruimtelijke ontwikkelingen. Hoewel het platform een groter bereik had en informatie toegankelijker maakte, bleef de daadwerkelijke interactie en participatie van inwoners achter. Dit heeft onder andere te maken met de vereiste registratie en beperkte aantal gebruikers dat actief deel heeft genomen aan discussies. 

Daarnaast is gebleken dat de centrale informatievoorziening en beheersbaarheid uitdagingen vormden. Dit heeft geleid tot de beslissing om Onsveldhoven.nl per 1 april 2024 te beëindigen en digitale participatie te integreren binnen de gemeentelijke website. Dit sluit beter aan bij de behoefte aan een efficiënte en uniforme informatievoorziening voor inwoners. 

In 2024  gaan we de informatievoorziening aan inwoners verder verbeteren, zodat inwoners weten op welke (voorliggende) voorzieningen ze een beroep kunnen doen om hun zelfredzaamheid en maatschappelijke deelname te behouden en/of te vergroten. 

Tot in 2024 gebruikten we, samen met de regiogemeenten, het platform Steunwijzer om inwoners te informeren over onze ondersteuningsvoorzieningen. Dit platform is helaas minder goed bruikbaar gebleken, omdat regiogemeenten en aanbieders van ondersteuning hun aanbod niet actueel bijhielden op het platform. Er was niet altijd actuele informatie beschikbaar. Om deze reden hebben de regiogemeenten, inclusief Veldhoven, besloten te stoppen met Steunwijzer. Een alternatief is deels gevonden in de website www.vervoervoormij.nl. Sinds eind 2024 staan al onze vervoersvoorzieningen hierop vermeld. Daarnaast hebben we inwoners over het ondersteuningsaanbod geïnformeerd via keukentafelgesprekken en de website van de gemeente Veldhoven  . 

Zelfredzame mensen die (goed) deelnemen aan de maatschappij, hebben een beter welzijn en doen minder beroep op (zware) vormen van zorg. Om dat te bevorderen, continueren, transformeren en ontwikkelen we  diverse (nieuwe) vormen van ondersteuning en voorzieningen in het kader van de Wmo. We geven daarmee  antwoord op de uitdagingen waarmee we binnen het sociaal domein te maken hebben, zoals vergrijzing, beschikbaarheid mantelzorgers, aanzuigende werking van maatregelen op de Wmo-aanvragen, lang(er) zelfstandig thuis wonen, afbouw intramurale voorzieningen en decentralisatie van Beschermd Wonen en Maatschappelijke opvang. 

In overleg met regiogemeenten en externe partners hebben we hier op verschillende manieren  aan gewerkt. Bijvoorbeeld in de werkgroep die werkt aan het verminderen van wachtlijsten voor hulp bij het huishouden, de regionale aanpak preventie dak- en thuisloosheid en het actieplan dak- en thuisloosheid. Ook hebben we weer geïnvesteerd in goede maatwerkvoorzieningen. Inwoners van Veldhoven die hulp nodig hebben, krijgen een Wmo-indicatie voor de juiste ondersteuning. 

We stimuleren  initiatieven die betrekking hebben op  innovatie in de maatschappelijke ondersteuning die bijdragen aan zelfredzaamheid en maatschappelijke deelname van inwoners. Dit doen wij onder meer vanuit de innovatieregeling Beschermd Wonen en door ruimte te bieden aan innovatie binnen de contracten met Wmo-aanbieders.

Verschillende aanbieders van Beschermd Wonen in de regio hebben gebruikgemaakt van de regionale innovatieregeling. Hun voorstellen zijn ondersteund binnen de mogelijkheden, zoals het voorstel van een regionale aanbieder van dagbesteding. Met de subsidie die zij kregen, hebben ze begeleiding ontwikkeld voor mensen die 'beschermd thuis' kunnen wonen. Zonder deze begeleiding zouden deze mensen een indicatie voor 'beschermd wonen' nodig hebben gehad.  

Samen met de regio treffen we de financiële en inhoudelijke maatregelen om de invoering van het woonplaatsbeginsel en de (financiële) doorcentralisatie Beschermd Wonen per 1-1-2025 mogelijk te maken.  In 2024 gaat de aandacht naar het organiseren van een goede lokale toegang tot Beschermd Wonen, het versterken van de lokale basisvoorzieningen en het maken van afspraken tussen gemeenten, aanbieders en woningcorporaties inzake passende woonvormen na uitstroom. 

In 2024 hebben we samen met de regiogemeenten veel gesproken over het vormgeven van de doordecentralisatie. In concept is er een plan opgesteld, wat nog niet definitief door de colleges is vastgesteld. De streefdatum van de doordecentralisatie Beschermd Wonen en het woonplaatsbeginsel is begin 2024 uitgesteld van 1 januari 2025 naar 1 januari 2026. Dit zorgt ervoor dat we een jaar langer de tijd hebben om deze overgang definitief vorm te geven.

In 2024 implementeren we intern en met de externe zorg- en veiligheidspartners de Aanpak Voorkoming Escalatie (AVE) voor casuïstiek die zowel een zorg- als een veiligheidsaspect kent. De AVE-aanpak zorgt voor duidelijkheid in betrokken partijen en rollen en verantwoordelijkheden met betrekking tot casusregie en procesregie.. Betrokken vanuit de uitvoering Wmo en jeugdwet, het generalisten- en specialistenteam en integrale veiligheid worden in 2024 getraind om met deze aanpak te werken. 

De betrokken medewerkers zijn getraind en op 1 november is het AVE-model ingevoerd. Het was een groot succes, waardoor er is besloten  om het AVE-model in alle werkprocessen rondom zorg te gebruiken, en niet alleen bij situaties met  een veiligheidsaspect.

We nemen samen met de regiogemeenten deel aan de regionale aanpak preventie dakloosheid en zorgen  voor de lokale implementatie van de actielijnen uit het regionale actieplan. Daarbij sluiten we aan op de opdracht voortvloeiend uit het nationaal actieplan Dakloosheid Eerst een Thuis.

Het 'regionale actieplan dak- en thuisloosheid ‘Eerst een thuis' is door alle 15 gemeenten ter besluitvorming voorgelegd aan de colleges en overal goedgekeurd. Het college van Veldhoven heeft op 23 april 2024 goedkeuring gegeven op dit regionale actieplan. Een belangrijk onderdeel van dit regionaal actieplan is het uitvoeren van de ETHOS telling. De voorbereiding voor de uitvoering van de ETHOS telling is in 2024 gestart. Met de ETHOS telling worden, op één vaste dag, geteld hoeveel mensen in de hele regio dak- of thuisloos zijn en onder welke ETHOS categorie zij vallen. Met als doel om zicht te krijgen op de omvang en aard van dakloosheid in de regio, zodat we gerichter en beter en gerichter beleid kunnen maken. 

In 2024 wordt de inzet van ervaringsdeskundigen van mensen met een beperking  als uitvloeisel van het VN-verdrag Handicap voortgezet. Verder gaan we aan de slag om Veldhoven in bredere zin  o.a. voor de LHBTIQ+ doelgroep inclusiever te maken. De exacte koers hiervan wordt bepaald op basis van de Visie op Veldhoven en het visietraject sociaal domein. 

De bewustwordingscampagne voor de medewerkers van de gemeente Veldhoven was in 2024. Er zijn verschillende activiteiten georganiseerd, zoals de VR-beleving 'Leven met een licht verstandelijke beperking, het autisme belevingscircuit, interviews met collega's over leven en werken met een fysieke beperking en artikelen op het intranet, bijvoorbeeld tijdens de Week van Toegankelijkheid.

In 2024 voeren we vanuit de Regiovisie Beschermd Wonen, het regionale plan Preventie Dakloosheid en de Woon(zorg)visie activiteiten uit die bijdragen aan acceptatie en inclusie van alle inwoners in een wijk, ook degenen die te maken hebben met een (psychische, verstandelijke, lichamelijke of andere) problematiek. Dit zijn bijvoorbeeld activiteiten als dialoogsessies, bewonersbijeenkomsten rondom specifieke (zorg)locaties, algemene informatieverstrekking, inzet kwartiermaker GGzE en wijk-GGD etc.

De acties uit de regiovisie Beschermd Wonen en het regionale plan Preventie Dak- en Thuisloosheid zijn uitgevoerd. We hebben vooral gewerkt aan het in kaart brengen van de aantallen en achtergrond van de doelgroep. Ook hebben we veel gedaan om beschermd wonen verder te ontwikkelen. Bij  locaties waar zorginitiatieven komen, zijn de kwartiermaker van GGzE en de wijkmakelaars van Cordaad betrokken.

Samen met de partners in het jeugddomein voeren we het uitvoeringsplan van de kadernota 'Focus op alle Jeugd' uit. Het Uitvoeringsplan heeft een looptijd van 2024 - 2025. Het uitvoeringsplan zal in ieder geval aandacht hebben voor het mentale welzijn van jeugdigen.  

Samen met onze partners in onderwijs, kinderopvang en het Centrum voor Jeugd en Gezin, hebben wij uitvoering gegeven aan de activiteiten die in het uitvoeringsplan zijn opgenomen.  In 2024 zijn we gestart met het project Buurtgezinnen, waarin vijf koppelingen zijn gerealiseerd en we daarmee op schema liggen. Daarnaast zijn lessen Mediawijsheid in het basisonderwijs geïntroduceerd en is er extra jeugdmaatschappelijk werk ingezet op het Sondervick College, waar drie trainingen hebben plaatsgevonden met in totaal 17 deelnemers.

Regionaal zijn er 222 mentoren en docenten opgeleid tot gatekeeper binnen het programma STORM. 

De landelijke hervormingsagenda jeugd bevat een groot pakket maatregelen om de jeugdzorg te verbeteren en financieel houdbaar te krijgen. 
Dit vraagt zowel regionaal als ook lokaal om een gedegen implementatietraject samen met alle betrokkenen. 

In 2024 is een lokaal plan van aanpak ontwikkeld voor de lokale toegang tot jeugdhulp. Ook regionaal is er gewerkt aan een plan. Hier hebben we aan bijgedragen door input te leveren en deel te nemen aan diverse werkgroepen. Hiermee lopen we landelijk gezien voorop in de implementatie van de Hervormingsagenda Jeugd. Dit plan moet in 2028 zijn geïmplementeerd.
Ondanks deze inspanningen zien we een overschrijding van het budget van de geïndiceerde Jeugdhulp. 

Samen met het voortgezet onderwijs wordt binnen de Regio Eindhoven/De Kempen het programma Storm geïmplementeerd. Dit om ervoor te zorgen dat (beginnende) somberheid en suïcidale gedachten bij jongeren worden opgespoord en waar nodig passende ondersteuning wordt geboden.

De middelbare scholen in Veldhoven en omstreken zijn gestart met het programma STORM. Dit programma bestaat uit vier onderdelen. In het najaar van 2024 zijn de Mental Health-lessen voor alle eerstejaars en de gatekeeperstrainingen voor mentoren gegeven. Hiermee zijn de geplande activiteiten voor 2024 uitgevoerd. De eerste reacties van zowel de leerlingen als de mentoren waren positief.

Aanbieders van energie, woningbouwcorporaties en ziektekostenverzekeraars melden betalingsachterstanden van onze inwoners. Hiervoor zijn convenanten afgesloten waarmee de privacy is gewaarborgd. Het team schulddienstverlening zoekt contact met deze inwoners om te bespreken of ondersteuning gewenst is.  Daarnaast staat team schulddienstverlening in verbinding met energiecoaches, zij verwijzen inwoners die naast een vraag naar energiebesparende maatregelen ook financiële vragen hebben door naar team schulddienstverlening. 

Het team schulddienstverlening heeft vroegsignalering vastgelegd in hun werkwijze. Elke maand  zijn de  meldingen van betalingsachterstanden bekeken en is op een passende manier contact gezocht met betreffende inwoners. Dit is gedaan via  een brief, een telefoongesprek  of een huisbezoek.

De gemeente Veldhoven heeft diverse minimaregelingen zoals de meedoen voorziening, een collectieve ziektekosten verzekering en bijzondere bijstand. Niet alle minima van Veldhoven maken gebruik van deze regelingen. We gaan het gebruik hiervan extra stimuleren.

De communicatiekanalen van de gemeente zijn ingezet om het gebruik van onze minimaregelingen te stimuleren . Naast de uitgebreide communicatie over Geldfit en de ‘potjescheck’ is er  een communicatieplan gemaakt om de minimaregelingen extra onder de aandacht te brengen. De regelingen zijn uitgelicht  in het Veldhovens weekblad en op sociale media. Ook is er een video opgenomen op Veldwijzer tijdens de Geldfit Spreekuren. Dit filmpje is ingezet  op sociale media en op de website van de gemeente.

Het armoedevraagstuk vraagt om een brede en integrale benadering. Voor een effectieve aanpak is het nodig om te weten hoe het armoedevraagstuk er lokaal uitziet en welke aanpak gaat bijdragen aan successen. Extra inzet op het ontwikkelen van integraal en breed armoedebeleid en uitvoering in Veldhoven is nodig. Gezien de huidige problematieken en groeiende urgentie voor dit onderwerp is het noodzakelijk om hier beleid in de brede context op te ontwikkelen. Dit beleid zal worden vastgelegd in een op te stellen nota.

Door een nog intensievere inzet van de klantmanagers Werk en een goede analyse van de doelgroep worden mensen met een uitkering naar betaald werk begeleid. Zij benaderen bedrijven voor geschikte vacatures. De klantmanagers zorgen, soms met inzet van onze partner Ergon, voor het werkfit maken van de bijstandsgerechtigden.  Iedereen met een uitkering volgt een weg naar werk, tenzij er medische of dringende redenen zijn waarbij dit (voorlopig) niet kan. 

We hebben mensen  begeleid naar betaald werk, waardoor zij geen bijstand meer nodig hadden. In 2024 is dit bij 44 personen is dit succesvol geweest. Daarnaast zijn 19 mensen in deeltijd gaan werken. Hun inkomen was nog niet voldoende, waardoor zij een gedeeltelijke uitkering hebben ontvangen. 

De klantmanagers 'Werk' van het cluster Werk&Inkomen ondersteunen de bijstandsgerechtigden bij hun reintegratie. We zetten daarbij in op sociale activering vanuit het uitgangspunt "Iedereen doet mee".

We hebben  mensen begeleid naar vrijwilligerswerk,  wanneer betaald werk (nog) niet mogelijk was. Dit hebben we samen met het vrijwilligersbureau van Cordaad gedaan.

Op basis van de Wet inburgering 2021 begeleiden we nieuwkomers bij hun inburgeringstraject zodat ze binnen de daarvoor gestelde termijn succesvol inburgeren.

Inburgeraars zijn ondersteund bij het volgen van hun inburgeringstraject. In 2024 zijn 55 asielmigranten en 34 gezinsmigranten begeleid in Veldhoven. Omdat deze trajecten drie jaar duren, is nog niet te zeggen hoeveel hiervan succesvol zijn afgerond.

Doel van de nieuwe Wet inburgering is dat nieuwkomers versneld integreren door het vinden van een betaalde baan. We ondersteunen hen bij het vinden van betaald werk. Bij dit ondersteunen hoort het aanbieden van opleidingen.

Inburgeraars zijn zo snel  mogelijk  arbeidsfit gemaakt en bemiddeld naar betaald werk. Dit heeft ertoe geleid dat in 2024 16 asielinburgeraars betaald werk gevonden, waarmee ze geen uitkering meer nodig hebben. Daarnaast zijn  7 asielinburgeraars  parttime gaan werken. Ook zijn er  10 inburgeraars die al betaald werk hadden, waardoor zij geen uitkering nodig hadden.