Programma 8 | Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

We leveren in 2025 een uitvoeringsgericht actieplan op voor het bevorderen van bewustwording en doorstroming, in het kader van passend wonen in elke levensfase.  Specifieke aandacht voor senioren. Daarbij richten wij ons op zowel koop als (sociale en vrije sector) huur.  Denk bijvoorbeeld aan Seniorenpunt, woonmakelaar, ontzorgen met verhuizen, etc.).  We stimuleren daarin ook dat onze inwoners eigen verantwoordelijkheid nemen voor toekomstbestendig wonen. We leggen verbinding met lopende projecten vanuit duurzaamheid: o.a. ontzorging verduurzaming koopwoningen, onderzoek benutten natuurlijke momenten. Ook de rol van de SNV-stimuleringslening (tbv. aanpassingen  voor verduurzaming of om langer thuis te wonen) wordt hierin betrokken.

Deze activiteit is grotendeels belegd binnen de samenwerkingstafel Wonen en Zorg. Dit betekent dat we samen met onze partners optrekken en het eigenaarschap niet alleen bij de gemeente ligt. In de samenwerkingstafel wordt de vorm van het resultaat (actieplan of anderszins) bepaald. De nadruk ligt daarbij op bewustwording. Doorstroming is een gevolg van bewustwording, niet een doel op zich. De gemeentelijke opgave rond doorstroming, het realiseren van geschikte woningen, wordt verwerkt in het woningbouwprogramma (zie 8.02.02). 

In Q4 van 2024 wordt gestart met een onderzoek naar de mogelijkheid van een pilotproject met een voorrangsregeling voor mensen die (binnen hun eigen wijk of sociale omgeving) willen doorstromen. We willen op die manier ruimte bieden aan zowel jong als oud, waarvoor het sociaal netwerk in de nabijheid belangrijk is.  Het onderzoek moet in 2025 gereed zijn.

Corporaties passen in Veldhoven bij geschikte nieuwbouw al regelingen toe om bv. senioren te laten doorstromen. In SGE-verband is afgesproken dat er geen formele juridische regeling komt voor voorrang voor eigen inwoners. Wel wordt nog op vrijwillige basis met marktpartijen een pilot ingericht voor een nader te bepalen Veldhovens project met als doel om specifieke doelgroepen in het plan te laten landen (bv. starters, senioren). 

We ontwikkelen een visie op kansen voor (grootschalige) herstructurering van bestaande woonwijken, in nauwe samenspraak met de corporaties en overige stakeholders. Daarbij onderzoeken we actief de koppelkansen met andere ontwikkelingen in die gebieden, bv. rondom wonen en zorg, veiligheid, openbare ruimte, mobiliteit, klimaatbestendigheid en energietransitie.  Eind 2024 is dit gestart.  Eind 2025 moet de visie gereed zijn.

In het kader van de focus op de grote gebiedsontwikkelingen wordt dit onderwerp omgevormd naar een verkenning met corporaties over de toekomstige kansen voor herstructurering en beter benutten van de bestaande woningvoorraad. De concept-wet Versterking Regie Volkshuisvesting verplicht gemeenten een Volkshuivestingsprogramma op te stellen. De uitkomsten uit de verkenning herstructurering kunnen hierin worden verwerkt. 

We actualiseren de meerjarige prestatieafspraken met de corporaties en de huurdersorganisatie om de doelen uit de Woon(zorg)visie te bereiken. Eind 2025 worden de nieuwe afspraken ondertekend.

De afspraken voor 2025 worden gemonitord en het proces voor de nieuwe afspraken voor 2026 loopt.  

We werken in de regio samen op het thema Wonen binnen het Stedelijk Gebied Eindhoven en de Metropoolregio Eindhoven. Op basis van het Samenwerkingakkoord MRE werken we met provincie en Rijk aan de actualisatie en uitvoering van de Woondeal en de Beethovendeal. De samenwerkingsagenda en het jaarprogramma SGE vormen de kaders voor afstemming over het woningbouwprogramma en de versnelling en daarbij behorend instrumentarium. Ook voeren we de gezamenlijke urgentieregeling uit. Op het thema wonen voor senioren werken we samen in 'Het Juiste Thuis'. De Woningwet en de Wet (in voorbereiding) Versterking Regie Volkshuisvesting, biedt wettelijke kaders voor de regionale samenwerking op deze thema's.  Binnen deze samenwerkingen werken we in lijn met de doelen uit de Woon(zorg)visie.

In de genoemde samenwerkingen wordt actief en constructief gewerkt aan de woonopgave inclusief wonen en zorg. Concrete resultaten die dit jaar volgen zijn op MRE-niveau de herijking van de woondeal 2023, de implementatie van de Beethovendeal en de regionale aanpak rond wonen en zorg. In SGE-verband worden de mogelijkheden verkend voor het beter benutten van de bestaande woningvoorraad. Daarnaast wordt de huisvestingsopgave voor arbeidsmigranten in beeld gebracht. 

In 2024 heeft een informele evaluatie van de leningen plaatsgevonden. In 2025 vindt hierover besluitvorming plaats. Hierin wordt onder meer de motie over de mogelijkheid van het ophogen van de maximale hoogte van de starterslening meegenomen.

De gemeenteraad heeft de nieuwe verordeningen vastgesteld. Deze treden per 1 mei 2025 in werking. De optie voor verduurzaming is daarbij uit de verordening gehaald, omdat er voldoende alternatieven zijn. De maximale hoogte van de starterslening is verruimd naar €45.000. 

We onderzoeken of we in de bestaande voorraad (kleinschalige) woonzorgconcepten (zoals begeleid kamerbewonen, groepswoningen, gezinshuizen, kleinschalig beschermd thuis) makkelijker mogelijk kunnen maken en welke voorwaarden er dan gelden. We passen indien nodig de regels in het omgevingsplan hierop aan, binnen de daarvoor ingerichte fasering. 

In het Omgevingsplan Zonderwijk wordt een beperkt aantal mogelijkheden hiertoe opgenomen. Met de verdieping van de opgave rond wonen en zorg wordt bekeken of er meer mogelijkheden zijn. Ook die zullen dan in vervolgfasen van het Omgevingsplan worden opgenomen. 

We zetten de Samenwerkingstafel Wonen en Zorg voort. We zetten daarbij in op een goede ketensamenwerking tussen onder andere zorginstellingen, zorgkantoor en woningcorporaties. Daarin stemmen we gewenste ontwikkelingen af en bespreken we kansen, knelpunten, voorwaarden en financieringsmogelijkheden.  We streven ernaar de benodigde afspraken op bestuurlijk niveau vast te leggen. In 2025 wordt verdere uitwerking gegeven aan de opgaven die we met elkaar zien. Dit betreft o.a. de thema's bewustwording en doorstroming, ontmoeting en het delen van kennis en expertise over het omgaan met bijzondere aandachtsgroepen. Op basis van een verdieping op de woonzorganalyse voor Veldhoven, wordt besproken welke kansaen we zien om de juiste projecten te realiseren. Dit kan als input worden ingebracht voor de nog op te stellen regionale woonzorganalyse. 

In februari 2025 vond de bestuurlijke samenwerkingstafel plaats, waar de woonzorganalyse is gepresenteerd. De inzichten zullen door de samenwerkingstafel worden gebruikt bij de uitwerking van de opgaven, met als uitgangspunt een gebiedsgerichte aanpak. Naast de al lopende werkgroep op 'ontmoeten', zullen er ook werkgroepen worden gevormd op de thema's ‘bewustwording’ en ‘informele zorg’, die bijdragen aan het behalen van de opgaven.

Op basis van de in 2024 uitgevoerde nadere woonzorganalyse, werken we een breed toetsingskader uit en integreren we dit in 2025 in het woningbouwprogramma. Op basis hiervan kunnen we nieuwe projecten en initiatieven goed afgewogen beoordelen. Er wordt onder meer getoetst of deze wel voorzien in een lokale of regionale behoefte en hoe dit gespreid is over de gemeente of regio en of de betaalbaarheid aansluit op de doelgroep. 

Omdat er ook in MRE-verband een woonzorganalyse wordt gemaakt en we in het kader van de (concept)wet Versterking Regie Volkshuisvesting een volkshuisvestingsprogramma moeten gaan opstellen, wordt bekeken of we deze stap in een keer kunnen maken. Dat betekent dat deze activiteit wordt uitgevoerd maar mogelijk niet in 2025 volledig afgerond is.

In aanvulling op de definities rond wonen en zorg willen we graag randvoorwaarden stellen aan de bouw, bijvoorbeeld om te voorkomen dat er direct na oplevering wmo-voorzieningen moeten worden aangebracht in een nieuwbouwproject voor wonen en zorg. Er zijn veel verschillende keurmerken die toegepast kunnen worden op de bouw van woonzorgconcepten en woningbouw in het algemeen. Er zijn echter ook belemmeringen (vooral financieel) om deze generiek toe te passen. Daarom wordt in 2025 een document opgesteld met de kwaliteitseisen die we voor Veldhoven het meest belangrijk vinden. Deze passen we toe met maatwerk, rekening houdend met de doelgroep van het desbetreffende project. 

Wordt later dit jaar opgepakt.

In 2025 is de vervolgaanpak van de woningbouwversnelling vastgesteld. Naar verwachting zal eind 2025 de 2000e woning sinds de start van de woningbouwversnelling worden opgeleverd. Het doel is om tussen 2020 en 2032 5.000 woningen in Veldhoven toe te voegen.  

In 2025 worden meer dan 400 woningen opgeleverd. Eind 2025 zijn er daarmee ruim 1700 woningen opgeleverd sinds de start van de woningbouwversnelling. Er staan op dit moment meer dan 1000 woningen in aanbouw, waardoor ook de komende twee jaar meer dan 400 woningen per jaar gerealiseerd zullen worden. De woningbouwversnelling ligt daarmee stevig op koers.

In 2025 wordt informatie over de in voorbereiding zijnde woningbouwprojecten in Veldhoven via digitale weg ontsloten voor inwoners en woningzoekenden. 

In Q2 komt de publieksversie van de woningbouwmonitor, de woningbouwkaart Veldhoven,  online. Hierop wordt in eerste instantie een beperkt aantal Veldhovense projecten gepresenteerd. In de daaropvolgende weken wordt de kaart aangevuld. 

De bouw van sociale huurwoningen zet de haalbaarheid van woningbouwprojecten onder druk. Om de bouw van sociale huurwoningen met een goede spreiding over de gemeente mogelijk te maken, zijn de mogelijke instrumenten om te verevenen of egaliseren in 2024 onderzocht. Deze worden in 2025 ingevoerd. 

Naar aanleiding van nadere juridische verkenning is door het college onlangs besloten om de ingevoerde constructie (kostenverhaal sociale woningbouw) te beëindigen. In 2025 worden de mogelijkheden verkend om op een andere wijze de realisatie van sociale woningbouw te stimuleren. In de loop van dit jaar wordt duidelijk onder welke voorwaarden nieuwe instrumenten en middelen beschikbaar komen vanuit het Rijk. Zodra criteria en uitvoeringsregels bekend zijn, wordt bezien op welke wijze de beschikbare regelingen en instrumenten voor stimulering van de woningbouwproductie kunnen bijdragen aan het faciliteren van de sociale woningbouw.

Eind 2025 wordt het gestart met de vervolgaanpak op het behoefteonderzoek woonwagenlocaties. 

Na het uitstel van vorig jaar zou dit eind 2025 opgepakt worden. In overleg met de verhuurder van de huidige woningen hebben we de voorbereidingen nu toch kunnen starten. Zo ontstaat eerder inzicht in de aanpak om tegemoet te komen aan de woningbehoefte van de Veldhovense Roma.

We stellen in 2025 kwaliteitseisen vast t.a.v. tijdelijke huisvesting van (internationale) werknemers in aanvulling op het SGE Afsprakenkader huisvesting arbeidsmigranten en de (nog te ontwikkelen) MRE-uitgangspunten. 

In afwachting van afstemming in regionaal verband en landelijke wetgeving wordt dit punt in 2025 verder opgepakt.  

Om vraag en aanbod voor wonen beter op elkaar te laten aansluiten en ook wijk- en buurtgericht te kunnen werken willen we graag meer datagedreven werken. Wat hiervoor nodig is wordt vanaf Q3 2025 onderzocht.  

Wordt later dit jaar opgepakt.

Om echt innovatieve projecten te kunnen realiseren op Veldhovense locaties onderzoeken vanaf Q4 we welke aanpak en middelen hiervoor nodig zijn.

Het onderzoeken van een structurele aanpak rond innovatie wordt later dit jaar opgepakt. Uiteraard worden in de tussentijd kansen voor innovatie ook gegrepen, zoals de toepassing van Woonst II en het convenant Biobased Bouwen.

Het vastgestelde Masterplan Citycentrum is een visiedocument met ruimtelijke - en programmatische kaders.  De volgende stap in de gebiedsontwikkeling Citycentrum is om deze kaders, samen met de eigenaren/marktpartijen verder uit te werken,  en voor een aantal locaties tot een concrete planuitwerking te komen.  De integrale uitwerking van het programma met betrekking tot wonen, werken en voorzieningen is daarbij uitgangspunt. 

Er wordt samen met eigenaren en marktpartijen gewerkt aan de haalbaarheidsstudie om te komen tot een te realiseerbare ontwikkeling van het Citycentrum. In de studie komt de ruimtelijke, financiële en maatschappelijke haalbaarheid aan de orde. Daarnaast is een concept-beeldkwaliteitsplan opgesteld, welke binnenkort wordt vastgesteld.

Loopt inhoudelijk op schema. 

We organiseren voor klanten een compleet ingericht en toegankelijk Veldhovens loket. Eenvoudige vragen kunnen hier snel en deskundig afgehandeld worden. Deze organisatie geeft ook direct ruimte en focus voor de specialisten buiten dit loket voor zaakgerichte of complexe vraagstukken. Hierbij wordt aangesloten bij de beloftes van de Visie Dienstverlening. 

We liggen op koers om eind 2025 een robuust omgevingsloket te hebben ingericht. 

Een goede dienstverlening start met goede uitvoerbare en begrijpelijke regels. Om de inhoudelijke complexiteit van de Omgevingswet voor de klant eenduidig en daardoor toepasbaar te maken is een nieuwe integrale ketenaanpak noodzakelijk. Deze begint met het opstellen van een helder en eenduidig omgevingsplan en een eenvoudige en begrijpelijke digitale dienstverlening hierop. 

We zijn bezig met het opstellen van het ontwerp omgevingsplan voor het deelgebied Zonderwijk.  De insteek hierbij is om de regels en de digitale dienstverlening hierop zo eenvoudig begrijpelijk mogelijk te maken. Gelet op de complexiteit van de regelgeving en de hoeveelheid zaken die in het omgevingsplan worden geregeld, is dit een moeilijke opgave. Qua digitale dienstverlening zijn we verder afhankelijk van de software en de technische mogelijkheden.

Voor Zonderwijk is een eerste invulling gegeven voor het gebiedstype woonwijk in het omgevingsplan. Op basis van deze eerste aanzet gaan we het omgevingsplan voor de overige woonwijken binnen Veldhoven vullen. Stapsgewijs en gebiedsgericht gaan we op deze manier elke woonwijk in Veldhoven in het omgevingsplan opnemen.

Op dit moment zijn we nog bezig met het omgevingsplan voor het deelgebied Zonderwijk. Als het ontwerp voor dit deelgebied ter inzage ligt gaan we starten met de voorbereidingen voor de overige woonwijken in Veldhoven. 

Naast de woonwijken zijn er nog andere gebiedstypen waar invulling aan gegeven moet worden, zoals het bedrijventerrein, het buitengebied en het centrumgebied. In 2025 starten we met een nieuw gebiedstype. Hierbij maken we gebruik van de opgedane ervaringen over het proces vanuit de pilot Zonderwijk. 

Het aanbestedingstraject voor het volgende gebiedstype is voorbereid. Dit traject gaat binnenkort starten.

Naast gebiedsgerichte invulling van het omgevingsplan vindt er ook een thematische invulling van het omgevingsplan plaats. Zo worden bijvoorbeeld de gemeentelijke verordeningen stapsgewijs vertaald in het omgevingsplan. 

De thematische invulling van het omgevingsplan wordt binnenkort in de planning opgenomen.

Om te zorgen voor meer samenhang in ruimtelijke ontwikkelingen en een goede doorvertaling van de omgevingsvisie in het omgevingsplan te bewerkstelligen, is het noodzakelijk om de omgevingsvisie nader uit te werken. Zo dient er onder andere nader invulling gegeven te worden aan bijvoorbeeld de stadse woonstraten en de sterk stedelijke structuur. Dit zal worden uitgewerkt in gebiedsvisies welke vervolgens de basis vormen voor (ruimtelijke) ontwikkelingen. Door hier nu op te investeren geeft dit duidelijkheid voor betrokkenen en is er een gedegen basis voor een verdere doorvertaling.

Voor de stadse woonstraten in Zonderwijk is een eerste uitwerking opgesteld. Dit wordt direct vertaald en opgenomen in het omgevingsplan, deelgebied Zonderwijk. Afhankelijk van de ervaringen die we hiermee opdoen en de planning van het omgevingsplan voor de overige woonwijken wordt de uitwerking van de stadse woonstraten hierop afgestemd. Daarnaast is gestart met de voorbereidingen voor het opstellen van een visie voor de Sterk Stedelijke Structuur, onderdeel Burgemeester van Hoofflaan. 

In de omgevingswet zijn nieuwe instrumenten opgenomen voor de fysieke leefomgeving, zoals het omgevingsprogramma en het omgevingsplan. Om de ambities uit de omgevingsvisie te kunnen bereiken wordt onderzocht welke onderwerpen het beste via welk instrument uitgewerkt dienen te worden. 

De uitwerking van de toepassing van de instrumenten uit de omgevingswet wordt later dit jaar opgepakt. 

In het verstedelijkingsakkoord van het SGE, waar de gemeente Veldhoven zich aan heeft verbonden, zijn ontwikkelprincipes vastgesteld en is de zogenaamde groennorm ingesteld. Deze groennorm betekent dat er 8 m2 groen per extra nieuwe woning moet worden gerealiseerd. Deze norm dient nog nader uitgewerkt te worden om zo duidelijkheid over de toepassing hiervan goed vorm te geven.

De voorbereidingen voor de vertaling van de groennorm is opgepakt. In combinatie hiermee zal er ook een digitale (reken)klimaattool worden aangeschaft. In deze klimaattool is een toetsing aan de groen(- en water)norm opgenomen. 

Er is behoefte om de huidige Maatschappelijke structuurvisie uit 2012 te actualiseren. De huidige visie doet uitspraken over de aanwezigheid en spreiding van fysieke voorzieningen op het terrein van welzijn, cultuur, onderwijs, jeugd, zorg, sport en vrije tijd. Het betreffen fysieke voorzieningen waar de bevolking naar toe kan gaan of gebruik van kan maken om een activiteit te ontplooien of omdat ze behoefte hebben aan een bepaalde dienst of vorm van dienstverlening. Er is behoefte aan een geactualiseerde versie waarmee door middel van referentienormen getoetst kan worden welke aanwezigheid en spreiding van voorzieningen wenselijk of noodzakelijk is. Deze actualisatie is ook van groot belang om te zorgen dat ons voorzieningeniveau in voldoende mate mee-ontwikkeld met de groei van Veldhoven. De voorbereidingen zijn hiervoor al gestart in 2024. 

Het project om te komen tot een actualisering van de Maatschappelijke Structuurvisie is gestart. Deze visie moet de basis zijn om heldere keuzes te kunnen maken en richting te kunnen geven wat te doen met bestaande voorzieningen en hoe om te gaan met toekomstige ontwikkelingen.  Hierbij staan de ambities van de gemeente centraal en krijgen deze een plek in referentierichtlijnen en een digitale (monitorings)kaart.