Programma 7 | Volksgezondheid en milieu

In de eerste helft van 2023 wordt de nota lokaal gezondheidsbeleid ter vaststelling aangeboden. Aan de hand hiervan zal een uitvoeringsplan met concrete activiteiten worden opgesteld.

Vanuit landelijke ontwikkelingen, het Integraal Zorgakkoord en het Gezond en Actief Leven Akkoord,  moeten gemeenten plannen opstellen.  Het IZA/GALA plan is opgesteld en het college heeft hiermee ingestemd. Er bleken  vele raakvlakken tussen dit plan  en het lokaal gezondheidsbeleid. Om die reden wordt dit de kapstok voor het gezondheidsbeleid. Van daaruit zal een uitvoeringsprogramma opgesteld worden.

In 2021 is het Lokaal Preventieakkoord vastgesteld. Hierin zijn de thema's overgewicht, rookvrije omgeving en eenzaamheid opgenomen. In  2023 wordt de uitvoering hiervan voortgezet door middel van concrete activiteiten. 

Met ingang van 2023 zijn de thema's binnen het Lokaal Preventieakkoord ondergebracht bij het GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord).  De thema's uit het Lokaal Preventieakkoord komen (direct of indirect) terug in de verschillende programma's in het GALA. 

Ook in Veldhoven neemt het aantal mensen met dementie toe de komende jaren.  Het is van belang hierop te anticiperen. We onderzoeken de mogelijkheid voor een breder aanbod en doorontwikkeling van het aanbod voor dementerenden.

De inventarisatie en de  voorlichtingscampagne hebben plaatsgevonden.  Er blijken voldoende activiteiten te zijn voor mensen met dementie. De voorlichtingscampagne heeft er voor gezorgd dat er meer bewustwording is onder het verenigingsleven. 

De gemeente heeft met de Wmo en Jeugdwet zorgtaken gekregen die het nodig maken om in de keten samen te werken. Het is van belang om nadrukkelijk te investeren in versterking van deze samenwerking.

Werkgroepen zijn aan de slag met drie thema's. Deze worden uitgewerkt tot voorstellen. In het najaar wordt er een bijeenkomst georganiseerd waar onder meer deze voorstellen gepresenteerd worden.

Mensen met een lage opleiding sterven in Nederland gemiddeld zes jaar eerder dan mensen met een hoge opleiding. Om die verschillen te verkleinen  zetten we in op het opzetten, verbeteren en versterken van  een integrale aanpak om  gezondheidsverschillen te verkleinen. 

Dit jaar zijn er twee nieuwe akkoorden vastgesteld. Het Integraal Zorgakkoord en het Gezond en actief leven akkoord. Hierin wordt ingezet op o.a. het terugdringen van gezondheidsachterstanden. Het college heeft het IZA/GALA plan vastgesteld. Er wordt gestart met het opstellen van een uitvoeringsprogramma. 

Het opstellen van een integrale duurzaamheids-visie/agenda is een aanbeveling van de rekenkamercommissie in 2021 aan de gemeenteraad. In het advies gaf de rekenkamer aan dat een duurzaamheidsvisie/agenda zicht geeft op de acties in de verschillende duurzaamheidsthema’s.  De duurzaamheidsagenda en de daarin vastgelegde acties en ambities zullen een structurele verankering krijgen in de begroting.

Traject wordt dit jaar opgestart en zal doorlopen in 2024.

In 2023 is het communicatieplan afval gereed en gaat het in uitvoering.

Het communicatieplan besteedt ook aandacht aan de milieustraat. In 2023 wordt besloten of de milieustraat wordt ontwikkeld tot een circulair ambachtscentrum op Habraken. Hiermee vermindert de hoeveelheid restafval en worden afvalstromen beter gescheiden, waarmee dit bijdraagt aan onze duurzaamheidsdoelen (zie ook programma 3, uitgifte bedrijfsfkavels).

Het opstellen van het communicatieplan afval is gestart na eerdere vertraging door drukte bij het cluster communicatie. Het streven is het plan  af te ronden  voor  het eind van dit jaar. Ook is de werving van een afvalcoach gestart. 

De economische ontwikkelingen vragen om het bepalen van het gewenste ambitieniveau op Habraken dit jaar. Hiervoor wordt een stuurgroep opgericht. Een van de onderdelen hiervan is antwoord op de vraag of het realiseren van een circulair ambachtscentrum wel of niet een ambitie is op Habraken.  Dit besluit wordt  naar verwachting  in 2024 genomen.

In 2024 is het wettelijk verplicht in de hele gemeente GFT+E  gescheiden in te zamelen. In de hoogbouw vindt dit momenteel niet plaats, daar moet een plan van aanpak voor opgesteld worden.

Op 20 september is de pilot inzameling GFT+E bij hoogbouw op vier locaties gestart . Na een evaluatie in het voorjaar van 2024 stellen we een plan van aanpak op voor een  uitrol in heel Veldhoven.

De praktijk leert dat het verduurzamen van woningen voor veel woningeigenaren erg complex is en dat de vele barrières woningeigenaren vaak weerhouden van het treffen van maatregelen. Door collectieve inkoop-/ontzorgingstrajecten te organiseren als gemeente of vanuit de regio worden woningeigenaren geholpen bij het verduurzamen van hun woning. In navolging van de collectieve inkoopactie voor zonnepanelen die in 2022 georganiseerd is, zal er in 2023 opnieuw een collectieve inkoopactie georganiseerd worden.

Er is een collectieve inkoopactie zonnepanelen uitgevoerd in 2023.

In 2021 is door VNO-NCW  een verkenning uitgevoerd naar collectieve verduurzamingsmogelijkheden op bedrijventerrein  De Run gestart. In deze verkenning is nauw samengewerkt met het Veldhovens Ondernemers Contact(VOC)  en zijn circa 15 ondernemers en diverse lokale overheden geïnterviewd. Dit heeft een overzicht van inhoudelijke en gebiedsgerichte verduurzamingskansen opgeleverd. In 2022-2023 zal er samen met VNO-NCW en het VOC een traject gestart worden om op basis van  de resultaten van de verkenning  een aantal inhoudelijke en gebiedsgerichte kansen en opgaves samen met ondernemers verder uit te werken.

Op De Run lopen er trajecten met ondernemers, VOC en VNO-NCW-co-creatie over vergroening van De Run 1000 en een slim energiesysteem voor De Run. De plannen van aanpak voor het vervolg zijn voor het einde van het jaar gereed.

De praktijk leert dat het verduurzamen van woningen voor veel woningeigenaren erg complex is en dat de vele barrières woningeigenaren vaak weerhouden van het treffen van maatregelen. Door collectieve inkoop-/ontzorgingstrajecten te organiseren worden woningeigenaren geholpen bij het verduurzamen van hun woning. Dit doen we vanuit de gemeente, of samen met andere gemeenten in de regio.

In november start een gemeentelijke collectieve inkoopactie (natuurvriendelijk) isoleren. Binnen de Metropoolregio Eindhoven is in 2022 een ontzorgingsproject gestart: De Groene Zone Isoleren. Het traject is erop gericht om woningeigenaren op verschillende fronten (financieel, technisch, organisatorisch) te ontzorgen bij het laten isoleren van hun woning. De voorbereidingen worden nu getroffen. De uitvoering vindt plaats in 2024. 

In 2021 heeft de raad de Transitievisie Warmte (TVW) vastgesteld. In de TVW zijn drie focuswijken aangewezen. Voor deze focuswijken zullen de komende jaren wijkuitvoeringsprogramma's uitgewerkt worden om invulling te geven aan de doelstellingen uit de TVW ten aanzien van CO2- en aardgasreductie en aan de wijkgerichte aanpak die in de TVW is benoemd. De uitvoeringsprogramma's zullen in nauw overleg met inwoners van de desbetreffende  wijken opgesteld worden. In 2022-2023 zal een begin gemaakt worden met het wijkuitvoeringsprogramma voor 'T Look. Hierbij wordt aangesloten bij de wijkactiviteiten die in 2022 zijn georganiseerd en het netwerk en inwonersinitiatief dat daarbij is gevormd.

We nemen deel aan het provinciale programma Sociale Innovatie Energiestransitie (SIE). In dit programma werken we samen met andere deelnemende gemeenten en diverse kennispartijen aan het opstellen van een wijkuitvoeringsprogramma. Inventarisatiefase is afgerond. In Q4 2023 worden de analyses uitgevoerd zodat in 2024 de gesprekken met de stakeholders en omgeving gevoerd kunnen worden.

Afhankelijk van beschikbare capaciteit zullen er in 2023 diverse activiteiten/projecten uitgevoerd worden gericht op het verduurzamen van bedrijven. 

De planning heeft als gevolg van vertrek van personeel en het vervolgens zoeken naar een geschikte vervanger,  vertraging opgelopen. Er heeft een heroverweging plaatsgevonden over welke capaciteit benodigd is. In Q4 2023 wordt een nieuwe medewerker hiervoor geworven.

In de aanpak van de verduurzaming van woningen hanteren we twee routes die onderling verbonden zijn. De eerste route is gericht op het helpen en stimuleren van inwoners om alleen of samen met buren en buurtgenoten aan de slag te gaan met het verduurzamen van hun woning, straat en buurt. De activiteiten die verbonden zijn met deze route zijn opgenomen onder doelstelling 7.10. De tweede route is gericht op de woningen. Hierbij richten wij ons in het bijzonder op woningen die veel gebouwd zijn in Veldhoven. Door voor één of meerdere woningen van hetzelfde type een gedegen verduurzamingsplan op te stellen, wordt de basis gelegd voor de verduurzaming van alle woningen van dit type.

Ligt op schema. In het Look en Heikant is onderzocht welke woningtypen voorkomen en voor deze woningen zijn de bouwtekeningen verzameld. Deze informatie wordt samen met informatie over verduurzamingsmogelijkheden op een website voor de buurt geplaatst.

Om klimaatbeleid te kunnen sturen richting de klimaatdoelen en effectief uitvoering te geven aan klimaatbeleid, is het essentieel om inzicht te hebben in de huidige staat en recente trends in broeikasgasuitstoot. Daarnaast willen we in beeld krijgen wat de huidige activiteiten bijdragen aan het bereiken van onze doelen en waar de grootste kansen liggen. Hiervoor wordt een monitor ingericht in de vorm van een dashboard. 

De verkenning van de behoefte en de mogelijkheden is afgerond. Het resultaat is intern besproken.  Gezien de omvang van dit project, de (interne) capaciteit  die hiervoor nodig is en ontwikkelingen in de regio rondom monitoring, is besloten de monitor in de tweede helft van 2024 in te zetten..

Om voldoende oplaadplekken te hebben moet het aantal oplaadpalen uitbreiden.

De landelijke klimaatmonitor geeft voor Veldhoven een groei aan van 199 laadpunten in december 2022 naar 233 laadpunten in maart 2023. Recentere cijfers zijn (nog) niet beschikbaar. De laadstrategie is door het college vastgesteld. Het college heeft besloten mee te doen aan een collectieve aanbesteding voor laadpalen in 2024.

Dit zijn onder andere bewustwordingsacties die voortvloeien uit het vast te stellen Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie.

Activiteit ligt op schema. Na een eerdere  werksessie met de raad heeft inmiddels ook  een werksessie met participanten  plaatsgevonden.

Actieve deelname aan het Luchthaven Eindhoven Overleg (LEO) en de onderliggende werkgroepen (waaronder bestuurlijk voorzitterschap van de werkgroep klimaat) om de aanbevelingen van het rapport 'Opnieuw verbonden' van Pieter van Geel gerealiseerd te krijgen. 

Proces nieuw luchthavenbesluit met regels voor vermindering geluidsbelasting loopt door in 2024 met actieve betrokkenheid van het Luchthaven Eindhoven Overleg (LEO).  We verwachten dat een nieuw luchthavenbesluit in 2025 in werking kan treden. Ondertussen worden er al wel stappen gezet in de medegebruiksvergunning om de geluidbelasting verder terug te dringen.

Opzetten van een uitvoeringsplatform waarbinnen betrokken partijen / uitvoeringspartners van de energietransitie in wisselende gremia samenwerken, afstemmen en afspraken maken over de uitvoering van projecten Energietransitie en toewerken naar gezamenlijke doelen.   Door een goede samenwerking met en tussen onze uitvoeringspartners kunnen we inwoners en ondernemers van Veldhoven zo goed mogelijk helpen met de Energietransitie. Een goed afgestemd uitvoeringsplatform zorgt er bovendien voor dat de plannen die we maken ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden. 

In het uitvoeringsplatform werken we samen met de woningbouwcorporaties, Cordaad, Swove en Veldhoven Duurzaam aan verduurzamingsprojecten en activiteiten waar we elkaar kunnen versterken. Het gaat hierbij onder andere over de aanpak van energiearmoede of over wijkverduurzamingsprojecten. Er hebben inmiddels verschillende werksessies plaatsgevonden. Het streven is om eind 2023 een beeld te hebben van het samenwerkingsverband, zodat in de eerste helft van 2024 dit geformaliseerd kan worden in bijvoorbeeld een convenant of overeenkomst.

In de Transitievisie Warmte (TVW) en het beleidskader hernieuwbare elektriciteit en besparing is bepaald dat er naast gemeentebrede en wijkgerichte projecten en activiteiten ook doelgroepgerichte projecten en activiteiten uitgevoerd worden. Hierbij zijn minima, ouderen, Verenigingen van eigenaren, ondernemers en koplopers als doelgroepen benoemd. In 2022 en 2023 zal een groot deel van onze aanpak gericht zijn op inwoners die met energiearmoede te maken hebben. Dit zijn inwoners die niet of nauwelijks in staat zijn om hun gestegen energierekening te kunnen betalen. Hiervoor hebben we van het Rijk middelen ontvangen die besteed kunnen worden aan adviezen en/of maatregelen gericht op het energiezuiniger maken van woningen en/of bijdrage aan gedrag gericht op het beperken van energieverbruik.

Er zijn voor 13 VvE's, waar energiearmoede speelt, quickscans uitgevoerd.  Daarnaast hebben er gesprekken plaatsgevonden met de woningbouwcorporaties en een VvE beheerder over het vervolg.  Samen met Eindhoven, Best en Geldrop-Mierlo wordt gewerkt aan een gezamenlijke aanpak voor de verduurzaming van de VvE's.

Huishoudens met energiearmoede krijgen hulp van een energiecoach en een energieklusser. Door middel van advies over gedrag en het treffen van kleine energiebesparende maatregelen wordt de energierekening omlaag gebracht. Er wordt gestart met een aanpak om meer structurele woningverbeteringen aan te brengen. De eerste pilot wordt hiervan wordt in Q4 2023 in d'Ekker uitgevoerd. 

In de aanpak van de verduurzaming van woningen hanteren we twee routes die onderling verbonden zijn. Deze activiteit is onderdeel van de eerste route die gericht is op het helpen en stimuleren van inwoners om alleen of samen met buren en buurtgenoten aan de slag te gaan met het verduurzamen van hun woning, straat en buurt.  De tweede route, die onderdeel uitmaakt van doelstelling 7.06, is gericht op de woningen. Hierbij richten wij ons in het bijzonder op woningen die veel gebouwd zijn in Veldhoven. Door voor één of meerdere woningen van hetzelfde type een gedegen verduurzamingsplan op te stellen, wordt de basis gelegd voor de verduurzaming van alle woningen van dit type.

De wijkactiviteiten in het Look en Heikant lopen volgens planning. Er worden geregeld activiteiten georganiseerd. Inwoners van 't Look hebben het initiatief genomen om hierover een nieuwsbrief voor de wijk uit te brengen. 
In d'Ekker worden gesprekken met inwoners en partners in de wijk gevoerd om ook samen aan de slag te gaan met activiteiten.

In het Actieplan zijn acties opgenomen om te komen tot circulair, klimaat-neutrale en innovatieve inkopen.

Ligt op schema. Maatschappelijk Verantwoord Inkopen wordt steeds meer meegenomen met inkooptrajecten. Daarnaast is er een aantal kennissessies georganiseerd om collega's te ondersteunen.  

Routekaart opstellen om te komen tot een (bijna) energie-neutrale maatschappelijk vastgoed portefeuille in 2050.

Deze activiteit kan pas verder worden opgepakt als het maatschappelijk vastgoedbeleid is vastgesteld. Dit is nog niet gebeurd. Het concept maatschappelijk vastgoedbeleid is inmiddels wel gereed.  

We voeren bewustwordingsacties (voorlichting, communicatie) uit met betrekking tot de rattenoverlast.

Activiteit ligt op schema. Communicatie-activiteiten voor de tweede helft van het jaar worden voorbereid.