Programma 8 | Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

We leveren in 2025 een uitvoeringsgericht actieplan op voor het bevorderen van bewustwording en doorstroming, in het kader van passend wonen in elke levensfase.  Specifieke aandacht voor senioren. Daarbij richten wij ons op zowel koop als (sociale en vrije sector) huur.  Denk bijvoorbeeld aan Seniorenpunt, woonmakelaar, ontzorgen met verhuizen, etc.).  We stimuleren daarin ook dat onze inwoners eigen verantwoordelijkheid nemen voor toekomstbestendig wonen. We leggen verbinding met lopende projecten vanuit duurzaamheid: o.a. ontzorging verduurzaming koopwoningen, onderzoek benutten natuurlijke momenten. Ook de rol van de SNV-stimuleringslening (tbv. aanpassingen  voor verduurzaming of om langer thuis te wonen) wordt hierin betrokken.

Deze activiteit is grotendeels belegd binnen de Samenwerkingstafel Wonen en Zorg. Dit betekent dat we samen met onze partners optrekken en het eigenaarschap niet alleen bij de gemeente ligt. In de Samenwerkingstafel wordt de vorm van het resultaat (actieplan of anderszins) bepaald. De nadruk ligt daarbij op bewustwording. Doorstroming is een gevolg van bewustwording, niet een doel op zich. We verwerken de gemeentelijke opgave rond doorstroming, het realiseren van geschikte woningen, in het woningbouwprogramma (zie 8.02.02). 

In Q4 van 2024 wordt gestart met een onderzoek naar de mogelijkheid van een pilotproject met een voorrangsregeling voor mensen die (binnen hun eigen wijk of sociale omgeving) willen doorstromen. We willen op die manier ruimte bieden aan zowel jong als oud, waarvoor het sociaal netwerk in de nabijheid belangrijk is.  Het onderzoek moet in 2025 gereed zijn.

Corporaties passen in Veldhoven bij geschikte nieuwbouw al regelingen toe, bijvoorbeeld om senioren te laten doorstromen. In SGE-verband is afgesproken dat er geen formele juridische regeling komt voor voorrang voor eigen inwoners. Wel spreken we momenteel op vrijwillige basis met een marktpartij over een pilot in een Veldhovens project, met als doel om specifieke doelgroepen in het plan te laten landen (bijvoorbeeld starters en senioren). 

We ontwikkelen een visie op kansen voor (grootschalige) herstructurering van bestaande woonwijken, in nauwe samenspraak met de corporaties en overige stakeholders. Daarbij onderzoeken we actief de koppelkansen met andere ontwikkelingen in die gebieden, bv. rondom wonen en zorg, veiligheid, openbare ruimte, mobiliteit, klimaatbestendigheid en energietransitie.  Eind 2024 is dit gestart.  Eind 2025 moet de visie gereed zijn.

We hebben dit onderwerp omgevormd, vanwege de focus op de grote gebiedsontwikkelingen. We verkennen nu met corporaties de toekomstige kansen voor herstructurering en hoe we de bestaande woningvoorraad beter kunnen benutten. 

We nemen de uitkomsten mee in de prestatieafspraken met de corporaties en in het in 2026 op te stellen volkshuisvestingsprogramma.

We actualiseren de meerjarige prestatieafspraken met de corporaties en de huurdersorganisatie om de doelen uit de Woon(zorg)visie te bereiken. Eind 2025 worden de nieuwe afspraken ondertekend.

We monitoren de afspraken voor 2025. Het proces voor de nieuwe afspraken voor 2026 loopt. 

We werken in de regio samen op het thema Wonen binnen het Stedelijk Gebied Eindhoven en de Metropoolregio Eindhoven. Op basis van het Samenwerkingakkoord MRE werken we met provincie en Rijk aan de actualisatie en uitvoering van de Woondeal en de Beethovendeal. De samenwerkingsagenda en het jaarprogramma SGE vormen de kaders voor afstemming over het woningbouwprogramma en de versnelling en daarbij behorend instrumentarium. Ook voeren we de gezamenlijke urgentieregeling uit. Op het thema wonen voor senioren werken we samen in 'Het Juiste Thuis'. De Woningwet en de Wet (in voorbereiding) Versterking Regie Volkshuisvesting, biedt wettelijke kaders voor de regionale samenwerking op deze thema's.  Binnen deze samenwerkingen werken we in lijn met de doelen uit de Woon(zorg)visie.

We werken actief en constructief aan de woonopgave, inclusief wonen en zorg. Dat doen we binnen de genoemde samenwerkingen. De formele actualisatie van de woondeal is onzeker door landelijke ontwikkelingen. Wel werken we aan regelingen voor woningbouwsubsidies (vanuit Project Beethoven) en de regionale woningmarkt- en woonzorganalyse. We verkennen in SGE-verband hoe we de bestaande woningvoorraad beter kunnen benutten. Daarnaast werken we aan een gezamenlijk plan van aanpak voor de huisvestingsopgave voor arbeidsmigranten. De samenwerking rond de Huisvestingsverordening (urgentie) loopt door.

In 2024 heeft een informele evaluatie van de leningen plaatsgevonden. In 2025 vindt hierover besluitvorming plaats. Hierin wordt onder meer de motie over de mogelijkheid van het ophogen van de maximale hoogte van de starterslening meegenomen.

De gemeenteraad heeft de nieuwe verordeningen vastgesteld. Deze zijn per 1 mei 2025 in werking getreden. In de raadsvergadering van 1 juli 2025 heeft de raad een motie ingediend om het budget voor de Starterslening aan te vullen met € 4 miljoen. Het college heeft besloten dit bedrag beschikbaar te stellen in de tweede bestuursrapportage.

We onderzoeken of we in de bestaande voorraad (kleinschalige) woonzorgconcepten (zoals begeleid kamerbewonen, groepswoningen, gezinshuizen, kleinschalig beschermd thuis) makkelijker mogelijk kunnen maken en welke voorwaarden er dan gelden. We passen indien nodig de regels in het omgevingsplan hierop aan, binnen de daarvoor ingerichte fasering. 

In het omgevingsplan Zonderwijk hebben we een beperkt aantal mogelijkheden hiertoe opgenomen. We bekijken of er meer mogelijkheden zijn, met de verdieping van de opgave rond wonen en zorg, om ook die in de vervolgfasen van het omgevingsplan op te nemen.

We zetten de Samenwerkingstafel Wonen en Zorg voort. We zetten daarbij in op een goede ketensamenwerking tussen onder andere zorginstellingen, zorgkantoor en woningcorporaties. Daarin stemmen we gewenste ontwikkelingen af en bespreken we kansen, knelpunten, voorwaarden en financieringsmogelijkheden.  We streven ernaar de benodigde afspraken op bestuurlijk niveau vast te leggen. In 2025 wordt verdere uitwerking gegeven aan de opgaven die we met elkaar zien. Dit betreft o.a. de thema's bewustwording en doorstroming, ontmoeting en het delen van kennis en expertise over het omgaan met bijzondere aandachtsgroepen. Op basis van een verdieping op de woonzorganalyse voor Veldhoven, wordt besproken welke kansaen we zien om de juiste projecten te realiseren. Dit kan als input worden ingebracht voor de nog op te stellen regionale woonzorganalyse. 

De woonzorganalyse is gepresenteerd tijdens de bestuurlijke Samenwerkingstafel, in februari. De Samenwerkingstafel zal de inzichten gebruiken bij het uitwerken van de opgaven, met als uitgangspunt een gebiedsgerichte aanpak. Naast de al lopende werkgroep op 'ontmoeten', zullen er ook werkgroepen worden gevormd op de thema's ‘bewustwording’ en ‘informele zorg’, die bijdragen aan het behalen van de opgaven. 

Op basis van de in 2024 uitgevoerde nadere woonzorganalyse, werken we een breed toetsingskader uit en integreren we dit in 2025 in het woningbouwprogramma. Op basis hiervan kunnen we nieuwe projecten en initiatieven goed afgewogen beoordelen. Er wordt onder meer getoetst of deze wel voorzien in een lokale of regionale behoefte en hoe dit gespreid is over de gemeente of regio en of de betaalbaarheid aansluit op de doelgroep. 

We kijken of we deze stap in een keer kunnen zetten, omdat we ook een woonzorganalyse maken in MRE-verband (afspraak woondeal 2023) en gemeenten een volkshuisvestingsprogramma moeten opstellen in het kader van de Conceptwet versterking regie volkshuisvesting. Dat betekent dat we deze activiteit uitvoeren, maar niet zullen afronden in 2025. Het krijgt prioriteit na vaststelling van de Conceptwet versterking regie volkshuisvesting.

In aanvulling op de definities rond wonen en zorg willen we graag randvoorwaarden stellen aan de bouw, bijvoorbeeld om te voorkomen dat er direct na oplevering wmo-voorzieningen moeten worden aangebracht in een nieuwbouwproject voor wonen en zorg. Er zijn veel verschillende keurmerken die toegepast kunnen worden op de bouw van woonzorgconcepten en woningbouw in het algemeen. Er zijn echter ook belemmeringen (vooral financieel) om deze generiek toe te passen. Daarom wordt in 2025 een document opgesteld met de kwaliteitseisen die we voor Veldhoven het meest belangrijk vinden. Deze passen we toe met maatwerk, rekening houdend met de doelgroep van het desbetreffende project. 

Deze activiteit pakken we later dit jaar op. De Conceptwet regie volkshuisvesting beperkt de bovenwettelijke eisen. We sorteren voor op een afwegingskader in plaats van een set met eisen. Dat doen we vooruitlopend op de vaststelling van deze wet.

In 2025 is de vervolgaanpak van de woningbouwversnelling vastgesteld. Naar verwachting zal eind 2025 de 2000e woning sinds de start van de woningbouwversnelling worden opgeleverd. Het doel is om tussen 2020 en 2032 5.000 woningen in Veldhoven toe te voegen.  

In 2025 worden meer dan 400 woningen opgeleverd, onder andere vanuit de projecten De Run 5601 (Genderkwartier), Bossebaan (Ensemble), Lindehof (Grote Kerkepad) en Zilverackers. Daarmee zijn eind 2025 ruim 1.700 woningen opgeleverd, sinds de start van de woningbouwversnelling. Meer dan 1.000 woningen zijn op dit moment in aanbouw, waardoor ook de komende twee jaar meer dan 400 woningen per jaar zullen worden gerealiseerd. Zie ook de publieke woningbouwkaart Veldhoven (zie 8.03.02). De woningbouwversnelling ligt daarmee stevig op koers.

In 2025 wordt informatie over de in voorbereiding zijnde woningbouwprojecten in Veldhoven via digitale weg ontsloten voor inwoners en woningzoekenden. 

In het 2de kwartaal komt de publieksversie van de Woningbouwmonitor, de Woningbouwkaart, online. We presenteren hierop in eerste instantie een beperkt aantal Veldhovense projecten, maar vullen de kaart aan in de daaropvolgende weken.

De bouw van sociale huurwoningen zet de haalbaarheid van woningbouwprojecten onder druk. Om de bouw van sociale huurwoningen met een goede spreiding over de gemeente mogelijk te maken, zijn de mogelijke instrumenten om te verevenen of egaliseren in 2024 onderzocht. Deze worden in 2025 ingevoerd. 

Het college heeft besloten de ingevoerde constructie (kostenverhaal sociale woningbouw) te beëindigen, naar aanleiding van een juridische verkenning. We verkennen in 2025 hoe we sociale woningbouw op een andere manier kunnen stimuleren. In de loop van dit jaar wordt duidelijk onder welke voorwaarden nieuwe instrumenten en middelen beschikbaar komen vanuit het Rijk. Zodra criteria en uitvoeringsregels bekend zijn, bekijken we hoe de regelingen en instrumenten voor stimulering van de woningbouwproductie daaraan kunnen bijdragen.

Eind 2025 wordt het gestart met de vervolgaanpak op het behoefteonderzoek woonwagenlocaties. 

Na het uitstel van vorig jaar zouden we dit eind 2025 oppakken. In overleg met de verhuurder van de huidige woningen hebben we de voorbereidingen nu toch kunnen starten. Zo ontstaat eerder inzicht in de aanpak om tegemoet te komen aan de woningbehoefte van de Veldhovense Roma. We leveren eind 2025 een beleidskader op. Op basis hiervan kunnen ruimtelijke en volkshuisvestelijke keuzes worden gemaakt over de invulling van de woonbehoefte van de Roma. 

We stellen in 2025 kwaliteitseisen vast t.a.v. tijdelijke huisvesting van (internationale) werknemers in aanvulling op het SGE Afsprakenkader huisvesting arbeidsmigranten en de (nog te ontwikkelen) MRE-uitgangspunten. 

We pakken dit punt verder op in 2025-2026, n afwachting van afstemming in regionaal verband en landelijke wetgeving. We maken nog in 2025 een start met het ontwikkelen van een gezamenlijk beleidskader in SGE-verband. Dit moet vervolgens worden uitgewerkt in een lokale aanpak. We kunnen deze activiteit hiermee met enige vertraging afronden in 2026.

Om vraag en aanbod voor wonen beter op elkaar te laten aansluiten en ook wijk- en buurtgericht te kunnen werken willen we graag meer datagedreven werken. Wat hiervoor nodig is wordt vanaf Q3 2025 onderzocht.  

We pakken dit op volgens planning, in het 3de kwartaal.

Om echt innovatieve projecten te kunnen realiseren op Veldhovense locaties onderzoeken vanaf Q4 we welke aanpak en middelen hiervoor nodig zijn.

We geven hieraan geen prioriteit dit jaar, vanwege de impact van landelijke ontwikkelingen rondom de woningbouwopgave. Uiteraard grijpen we wel kansen voor innovatie, zoals de toepassing van WoonST 2.0, het convenant Biobased Bouwen & Telen en realisatie van nieuwe woon(zorg)concepten. 

Het vastgestelde Masterplan Citycentrum is een visiedocument met ruimtelijke - en programmatische kaders.  De volgende stap in de gebiedsontwikkeling Citycentrum is om deze kaders, samen met de eigenaren/marktpartijen verder uit te werken,  en voor een aantal locaties tot een concrete planuitwerking te komen.  De integrale uitwerking van het programma met betrekking tot wonen, werken en voorzieningen is daarbij uitgangspunt. 

We werken aan de haalbaarheidsstudie, samen met eigenaren en marktpartijen, voor een realiseerbare ontwikkeling van het Citycentrum. In de studie komt de ruimtelijke, financiële en maatschappelijke haalbaarheid aan de orde.  We hebben onlangs met deze partijen een intentieovereenkomst ondertekent. We verwachten dat de haalbaarheidsstudie in het 3de kwartaal ter besluitvorming voorligt. Daarnaast is een conceptbeeldkwaliteitsplan opgesteld, die binnenkort wordt vastgesteld. Het proces loopt op dit moment op schema. 

We organiseren voor klanten een compleet ingericht en toegankelijk Veldhovens loket. Eenvoudige vragen kunnen hier snel en deskundig afgehandeld worden. Deze organisatie geeft ook direct ruimte en focus voor de specialisten buiten dit loket voor zaakgerichte of complexe vraagstukken. Hierbij wordt aangesloten bij de beloftes van de Visie Dienstverlening. 

Het is noodzakelijk dit najaar succesvol een klantmanager te werven. 

Een goede dienstverlening start met goede uitvoerbare en begrijpelijke regels. Om de inhoudelijke complexiteit van de Omgevingswet voor de klant eenduidig en daardoor toepasbaar te maken is een nieuwe integrale ketenaanpak noodzakelijk. Deze begint met het opstellen van een helder en eenduidig omgevingsplan en een eenvoudige en begrijpelijke digitale dienstverlening hierop. 

We zijn bezig met het opstellen van het ontwerp-omgevingsplan voor het deelgebied Zonderwijk. De insteek hierbij is om de regels en de digitale dienstverlening hierop zo eenvoudig begrijpelijk mogelijk te maken. Dat is een moeilijke opgave, gelet op de complexiteit van de regelgeving en de hoeveelheid zaken die het omgevingsplan regelt. Voor digitale dienstverlening zijn we verder afhankelijk van de software en de technische mogelijkheden.

Voor Zonderwijk is een eerste invulling gegeven voor het gebiedstype woonwijk in het omgevingsplan. Op basis van deze eerste aanzet gaan we het omgevingsplan voor de overige woonwijken binnen Veldhoven vullen. Stapsgewijs en gebiedsgericht gaan we op deze manier elke woonwijk in Veldhoven in het omgevingsplan opnemen.

Op dit moment zijn we nog bezig met het omgevingsplan voor het deelgebied Zonderwijk. Als het ontwerp voor dit deelgebied ter inzage ligt, starten we met de voorbereidingen voor de overige woonwijken in Veldhoven. 

Naast de woonwijken zijn er nog andere gebiedstypen waar invulling aan gegeven moet worden, zoals het bedrijventerrein, het buitengebied en het centrumgebied. In 2025 starten we met een nieuw gebiedstype. Hierbij maken we gebruik van de opgedane ervaringen over het proces vanuit de pilot Zonderwijk. 

We hebben het aanbestedingstraject voor het volgende gebiedstype voorbereid. Dit traject gaat binnenkort starten.

Naast gebiedsgerichte invulling van het omgevingsplan vindt er ook een thematische invulling van het omgevingsplan plaats. Zo worden bijvoorbeeld de gemeentelijke verordeningen stapsgewijs vertaald in het omgevingsplan. 

We stellen op dit moment een strategische planning op waarin we ook de thematische invulling van het omgevingsplan meenemen. Daarin bepalen we hoe en wanneer we dat oppakken. 

Om te zorgen voor meer samenhang in ruimtelijke ontwikkelingen en een goede doorvertaling van de omgevingsvisie in het omgevingsplan te bewerkstelligen, is het noodzakelijk om de omgevingsvisie nader uit te werken. Zo dient er onder andere nader invulling gegeven te worden aan bijvoorbeeld de stadse woonstraten en de sterk stedelijke structuur. Dit zal worden uitgewerkt in gebiedsvisies welke vervolgens de basis vormen voor (ruimtelijke) ontwikkelingen. Door hier nu op te investeren geeft dit duidelijkheid voor betrokkenen en is er een gedegen basis voor een verdere doorvertaling.

We hebben een eerste uitwerking opgesteld voor de stadse woonstraten in Zonderwijk. Die vertalen we naar en nemen we op in het omgevingsplan, deelgebied Zonderwijk. Afhankelijk van de ervaringen die we hiermee opdoen en de planning van het omgevingsplan voor de overige woonwijken, stemmen we de uitwerking van de stadse woonstraten hierop af. Daarnaast zijn we begonnen een visie voor te bereiden op de sterk stedelijke structuur, onderdeel Burgemeester van Hoofflaan. 

In de omgevingswet zijn nieuwe instrumenten opgenomen voor de fysieke leefomgeving, zoals het omgevingsprogramma en het omgevingsplan. Om de ambities uit de omgevingsvisie te kunnen bereiken wordt onderzocht welke onderwerpen het beste via welk instrument uitgewerkt dienen te worden. 

De uitwerking van de toepassing van de instrumenten uit de omgevingswet pakken we op in het 3de en 4de kwartaal van dit jaar. 

In het verstedelijkingsakkoord van het SGE, waar de gemeente Veldhoven zich aan heeft verbonden, zijn ontwikkelprincipes vastgesteld en is de zogenaamde groennorm ingesteld. Deze groennorm betekent dat er 8 m2 groen per extra nieuwe woning moet worden gerealiseerd. Deze norm dient nog nader uitgewerkt te worden om zo duidelijkheid over de toepassing hiervan goed vorm te geven.

We bereiden de vertaling van de groennorm voor. In combinatie hiermee zullen we ook een digitale (reken)klimaattool aanschaffen. In deze klimaattool is een toetsing aan de groen(- en water)norm opgenomen. Hierdoor kan er en eenduidige toetsing aan de normen plaatsvinden en kunnen procedures worden versneld. 

Er is behoefte om de huidige Maatschappelijke structuurvisie uit 2012 te actualiseren. De huidige visie doet uitspraken over de aanwezigheid en spreiding van fysieke voorzieningen op het terrein van welzijn, cultuur, onderwijs, jeugd, zorg, sport en vrije tijd. Het betreffen fysieke voorzieningen waar de bevolking naar toe kan gaan of gebruik van kan maken om een activiteit te ontplooien of omdat ze behoefte hebben aan een bepaalde dienst of vorm van dienstverlening. Er is behoefte aan een geactualiseerde versie waarmee door middel van referentienormen getoetst kan worden welke aanwezigheid en spreiding van voorzieningen wenselijk of noodzakelijk is. Deze actualisatie is ook van groot belang om te zorgen dat ons voorzieningeniveau in voldoende mate mee-ontwikkeld met de groei van Veldhoven. De voorbereidingen zijn hiervoor al gestart in 2024. 

Het project om te komen tot een actualisering van de maatschappelijke structuurvisie is gestart. Deze visie moet helpen heldere keuzes te maken en richting te geven aan wat te doen met bestaande voorzieningen en hoe om te gaan met toekomstige ontwikkelingen. Hierbij staan de ambities van de gemeente centraal. Die krijgen een plek in referentierichtlijnen en een digitale (monitorings)kaart.