Programma 7 l Volksgezondheid en milieu

In 2023 is het Integraal Zorgakkoord en het Gezond en Actief Leven Akkoord vastgesteld. De hieruit voortvloeiende thema’s zijn verwerkt in een plan van aanpak en worden uitgevoerd samen met de organisaties en het voorliggend veld aan de hand van een uitvoeringsplan.

Er is gekozen om te starten met de invoering van de ketenaanpakken.   Bij de ketenaanpak Valpreventie is gekozen om per wijk te implementeren.  In de wijk D'ekker is de uitrol van  valpreventie intussen afgerond.  Met de overige aanpakken liggen we op schema.    

Eén van de actielijnen binnen het IZA i(Integraal Zorgakkoord) s gericht op het voorkomen van zorg door het bevorderen van gezond en actief leven en het verkleinen van gezondheidsverschillen. Hierop op zullen we activiteiten ontwikkelen.

De projectleider IZA/GALA is  gestart.  Er heeft een eerste verkenning plaats gevonden naar de huidige concrete interventies/activiteiten op deze onderwerpen.  

Door periodieke  inspectie krijgen we inzicht in de kwaliteitstoestand van het riool.

De kwaliteitsinspectie van de riolering is periodiek uitgevoerd. Het regulier onderhoud aan het rioolstelsel heeft plaatsgevonden. Daarnaast is veel werk verricht om calamiteiten door wateroverlast en waterafvoer reactief op te lossen.

We onderhouden de gemeentelijke begraafplaats en verzorgen de grafdelving. Daarbij ruimen we ook graven bij het verlopen van de grafrechten.

Het onderhoud en het verzorgen van de grafdelving is structureel uitgevoerd. Het ruimen van graven is in voorbereiding en wordt in 2025 verder uitgevoerd.

We zijn aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord (SLA). Er wordt gewerkt aan een uitvoeringsplan, dit plan wordt uiterlijk in 2025 door het college vastgesteld.

De voorbereidingen voor het opstellen van een uitvoeringsplan zijn gestart.

Het contract inzameling van diverse huishoudelijk afvalstoffen loopt tot 1-1-2026 en kan niet meer worden verlengd. In 2024 is gestart met de aanbesteding van deze inzameling. In 2025 vindt verdere uitvoering plaats.

Een beeldvormende raad over over bron- en nascheiding is op 16 april 2024 gehouden. Het participatieplan over afvalinzameling is uitgevoerd. De raad heeft op 10 december 2024 besloten afval te blijven scheiden aan de bron, het college te vragen een voorstel te maken voor invoering van een vrijwillige kleine restafvalbak en om per 1 januari  2026 te stoppen met de inzet van vrijwilligers van verenigingen bij de inzameling van oud papier. Dit wordt nader uitgewerkt in 2025, onder andere met een compensatieregeling voor de verenigingen.  In overleg met Bizob en een adviesbureau zijn de Programma's van Eisen voor de aanbesteding grotendeels in concept gereed om aan te besteden in 2025. De activiteit ligt op planning.

In 2023/ 2024 is een proef gescheiden inzameling GFT+E gehouden op vier locaties van hoogbouw. De resultaten hiervan zijn verwerkt tot een aanpak voor alle hoogbouw in Veldhoven.  Deze uitvoering vindt plaats in 2024/2025.

De evaluatie van de proef GFT+E op de vier hoogbouwlocaties en de uitrol voor alle hoogbouw in Veldhoven is vastgesteld. Budget hiervoor is opgenomen in de begroting. 2025. De locaties voor de GFT+E containers zijn in concept gereed. De aanbesteding en een  communicatieplan zijn in voorbereiding. 

Om bewoners afval beter te laten scheiden is bewustwording en kennis bij bewoners nodig. Hiervoor voeren we het afvalcommunicatieplan uit.  Daarnaast sluiten we waar mogelijk aan bij landelijke afvalcampagnes. Tot slot vindt afvalcommunicatie plaats als onderdeel van afvalprojecten zoals invoering gescheiden GFT+E in hoogbouw.

Er is een enquête uitgezet onder bewoners die deel hebben genomen aan de proef gescheiden inzameling van GFT+E in hoogbouw. De resultaten van deze enquête zijn meegenomen in de uitrol van de invoering van GFT+E in alle hoogbouw in Veldhoven. Ook zijn voorbereidingen gestart om de informatie over afval op de gemeentelijke website te verbeteren en het afvalcommunicatieplan op te stellen. Het participatietraject met betrekking tot het inzamelen van huishoudelijk afval is uitgevoerd. Hierbij is door 1.963 bewoners een vragenlijst ingevuld. Ook zijn met diverse belanghebbenden participatiegesprekken gevoerd. Input vanuit de vragenlijst afvalinzameling, enquête GFT+E hoogbouw en de participatiegesprekken met belanghebbenden wordt meegenomen in het afvalcommunicatieplan. 

Er lopen verschillende ontzorgingsacties mbt isolatie, waarbij inwoners met slechte labels en lage WOZ aanvullende subsidie kunnen aanvragen.: Groene Zone Isolatie, collectieve inkoopactie en alleen subsidie.

De kick-off van het project De Groene Zone Isolatie (DGZI) heeft op 10 oktober 2024 plaatsgevonden en in het najaar is Winst Uit Je Woning gestart met een campagne.

Vanwege de regels omtrent het beschermen van verschillende diersoorten zal het tempo waarin woningen geïsoleerd kunnen worden vertraging oplopen. Om dit te kunnen versnellen zijn we met een aanbestedingsprocedure gestart om tot een soortenmanagementplan (SMP) te komen. 

De afgelopen jaren zijn we in Heikant Oost, Heikant West en ’T Look gestart met collectieve buurtverduurzamingsactiviteiten zoals warmtescanadviezen, energiemarkten en buurtwebinars. In deze buurten hebben zich bewonerscollectieven gevormd die verschillende activiteiten voor de buurt organiseren (o.a. opzetten van een digitale kaart met informatie over huistypen en verduurzamingsadviezen). In 2024 zal er in meer buurten (o.a. ‘D Ekker) gestart worden met een buurtinitiatief. In deze trajecten wordt nauw samengewerkt met Veldhoven Duurzaam en andere partners.

Begin 2024 zijn inwoners uit d’Ekker aangehaakt bij de Veldhovense Kluskar. De Veldhovense kluskar heeft goede naamsbekendheid verworven in deze wijk. Daardoor is een goede basis gelegd om in andere wijken meer inwoners te gaan bereiken. 

Op basis van de opgehaalde informatie in d'Ekker, door de Veldhovense Kluskar, worden vervolgacties ontwikkeld om inwoners verder te ondersteunen.

Er wordt nog steeds nauw samengewerkt met Veldhoven Duurzaam, woningcorporaties en andere partners.

In 2021 heeft de raad de Transitievisie Warmte (TVW) vastgesteld. In de TVW zijn drie focuswijken aangewezen. Voor deze focuswijken zullen de komende jaren wijkuitvoeringsprogramma's uitgewerkt worden om invulling te geven aan de doelstellingen uit de TVW ten aanzien van CO2- en aardgasreductie en aan de wijkgerichte aanpak die in de TVW is benoemd. De uitvoeringsprogramma's zullen in nauw overleg met inwoners van de desbetreffende  wijken opgesteld worden. In 2023 is een begin gemaakt met het wijkuitvoeringsprogramma voor 'T Look. In 2024 wordt dit voortgezet en wordt mogelijk een begin gemaakt met een wijkuitvoeringsprogramma in een tweede wijk.

Het opsteltraject in 't Look loopt. Daarnaast is het WUP voor d'Ekker (intern) opgestart.
We zetten daarnaast gemeentebreed stappen om inzicht te krijgen op het energiesysteem van de toekomst  (warmte en elektra) , zodat we hiermee het WUP 't Look en volgende WUP's een duidelijkere richting kunnen geven. 

In 2023 is gestart met een routekaart om te komen tot een (bijna) energie-neutrale maatschappelijk vastgoed portefeuille in 2050. Voor de uitwerking van de routekaart verduurzaming maatschappelijk vastgoed moeten beleidsvelden - zoals sport en welzijn - eerst besluiten hoe zij met hun vastgoed om willen gaan. Die besluiten zijn nodig om te beslissen of bijvoorbeeld gymzalen uit 1970 worden gesloopt en opnieuw gebouwd of gerenoveerd. Deze informatie is  nodig om de routekaart af te maken.

De benodigde informatie is verzameld. Er wordt nu gewerkt aan de vertaling naar de uitvoering.

De praktijk leert dat het verduurzamen van woningen voor veel woningeigenaren erg complex is en dat de vele barrières woningeigenaren vaak weerhouden van het treffen van maatregelen. Door collectieve inkoop-/ontzorgingstrajecten te organiseren als gemeente of vanuit de regio worden woningeigenaren geholpen bij het verduurzamen van hun woning. In navolging van de collectieve inkoopactie voor zonnepanelen die in voorgaande jaren georganiseerd zijn, zal er in 2024 opnieuw een collectieve inkoopactie georganiseerd worden.

De collectieve actie zonnepanelen is regionaal niet doorgegaan voor zonnepanelen. De collectieve inkoopactie (De Groene zone isolatie) is wel gestart onder 7.05.01 Ontzorgingsproject isolatie woningen (met slechte energielabels).

Samen met de andere MRE gemeenten langs de A67 wordt in samenwerking met Rijkswaterstaat onderzocht welke mogelijkheden er zijn om energie op te wekken langs de A67. Dit project is één van de landelijke OER-projecten (Opwekking Energie op Rijksgronden).

De verkenning van OER loopt nog. Daarnaast bekijken we in 2025 samen met andere A67 gemeenten of er nog meer kansen zijn voor opwek en/of  samenwerking rondom (klimaat)opgaven rondom de A67.

Opzetten van een uitvoeringsplatform waarbinnen betrokken partijen / uitvoeringspartners van de energietransitie in wisselende gremia samenwerken, afstemmen en afspraken maken over de uitvoering van projecten Energietransitie en toewerken naar gezamenlijke doelen. Dit wordt in de eerste helft van 2024 opgepakt. Binnen deze termijn zal bestuurlijk de samenwerking worden vastgelegd in een overeenkomst of convenant.  Door een goede samenwerking met en tussen onze uitvoeringspartners kunnen we inwoners en ondernemers van Veldhoven zo goed mogelijk helpen met de Energietransitie. Een goed afgestemd uitvoeringsplatform zorgt er bovendien voor dat de plannen die we maken ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden.

Het team SamenDuurzaam houdt 3x per jaar een werksessie. Deelnemers zijn gemeente Veldhoven, Veldhoven Duurzaam, 'Thuis, Woonbedrijf, Wooninc, Swove en Cordaad. Doel van de bijeenkomsten is plannen op elkaar afstemmen, ontwikkelingen delen en samenwerkingen opstarten. 

Daarnaast is met de woningbouwcorporaties gewerkt aan een nieuw format om prestaties op het gebied van duurzaamheid overeen te komen en te monitoren. Voor 2025 zijn nieuwe afspraken gemaakt, in afstemming met het woonbeleid.

In 2022 is gestart met een project waarbij inwoners die niet of nauwelijks in staat zijn om hun energierekening te betalen te helpen met het besparen van energie. 
Hierbij krijgen zij advies van een energiecoach en worden er verschillende kleine energiebesparende maatregelen aangebracht. In 2024 zal dit project gecontinueerd worden. Hierin wordt samengewerkt met de woningbouwcorporaties en welzijnsorganisaties. In aansluiting op dit project zal er in 2024 een start gemaakt worden met een meerjarig woningverduurzamingsprogramma voor woningen met slechte energielabels dat voornamelijk op woningeigenaren met beperkte financiële middelen gericht is (zie activiteit 7.06.01)

De Veldhovense Kluskar is een project rondom Energiearmoede waarbij een team van Veldhovense vrijwilligers inwoners helpt met advies over energiebesparing en het uitvoeren van kleine energiebesparende maatregelen. Het project is opgezet in samenwerking met de welzijnsorganisaties Cordaad en Swove, de corporaties 'thuis, Woonbedrijf en Wooninc en Veldhoven Duurzaam. Daarnaast wordt samengewerkt met het sociaal domein.  

De inwoners van de wijken D’Ekker, Cobbeek-Centrum en Zonderwijk hebben een bezoek gehad van de Veldhovense Kluskar. Bewoners zijn positief over dit project.

Het verduurzamen van panden van Verenigingen van Eigenaren is om verschillende redenen complex. In 2023 is er daarom een traject gestart om VvE’s te helpen bij het verduurzamen van hun pand. Deze hulp bestaat o.a. uit een informatieavond en een cursus. De activiteiten worden in 2024 voortgezet waarbij samengewerkt wordt met Eindhoven, Best en Geldrop Mierlo.

In november heeft de 1^ste cursusronde plaatsgevonden waarbij 20 deelnemers (15 verschillende VvE`s) hebben deelgenomen aan de 3-daagse cursus. Op dit moment wordt bij de VvE`s die hebben deelgenomen aan de cursus een quickscan uitgevoerd om te kijken wat er mogelijk is op het gebied van verduurzaming.

We hebben meerdere jaren een schooldag voor de duurzaamheid georganiseerd. Bij de schooldag van de duurzaamheid zijn meer dan 1000 basisschoolkinderen op verschillende wijzen aan de slag gegaan met het thema duurzaamheid. Het doel is het aanhaken van (school)jeugd bij het thema duurzaamheid.

De Schooldag van de duurzaamheid is geëvalueerd en behoeft aanpassing.  We onderzoeken nu samen met Skillz, Fontys en Veldhoven Duurzaam of het mogelijk is om een lesprogramma te ontwikkelen gericht op duurzaamheid dat onderdeel wordt van het reguliere lesprogramma van basisscholen. Zo vergroten we het bereik en de impact. Daarnaast zorgt deze aanpak voor continuïteit. 

We werken samen met het Sondervick om VWO4 leerlingen uit te dagen creatieve oplossingen, innovaties en ideeën te delen met ons om de gemeente Veldhoven een stapje duurzamer te maken.  De VWO 4 leerlingen krijgen tijdens het vak wetenschapsoriëntatie de opdracht om een onderzoek te doen naar een duurzaamheidsthema naar keuze. De voorbereidingen voor de editie 2025 zijn opgestart.

In 2023 is in samenwerking met VNO-NCW en de grootste energieverbruikers en -opwekkers op De Run een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om energie (elektriciteit, warmte, waterstof) onderling uit te wisselen en op te slaan. In 2024 zal hier een vervolg aan gegeven worden waarbij het doel is om minder afhankelijk te worden van het overvolle elektriciteitsnetwerk.

In het najaar van 2024 is een energiehubregisseur vanuit de MRE-RES en Brainport Development gestart. Samen met deze regisseur en een kopgroep bedrijven/instellingen op de Run zetten we stappen om kansen voor energie uitwisseling concreter te maken. Ook verkennen we  de mogelijkheden op Habraken.
We nemen daarnaast deel aan het Programma Verduurzaming Bedrijventerreinen, om de samenwerking, organisatiegraad en evt. andere randvoorwaarden voor verduurzaming te verbeteren.

Om klimaatbeleid te kunnen sturen richting de klimaatdoelen en effectief uitvoering te geven aan klimaatbeleid, is het essentieel om inzicht te hebben in de huidige staat en recente trends in broeikasgasuitstoot. Daarnaast willen we in beeld krijgen wat de huidige activiteiten bijdragen aan het bereiken van onze doelen. In 2023 hebben we een verkenning gedaan naar de behoefte van de gemeente voor monitoring en naar de mogelijkheden om dit in te richten. In 2024 wordt dit voortgezet.

De regionale monitor is opgeleverd in de vorm van een dashboard, dat inzicht geeft in de voortgang van regionale doelen. Lokaal wordt ook gewerkt aan monitoring van het uitvoeringsprogramma Energietransitie. Het is de bedoeling dat dit vanaf 2025 daadwerkelijk kan worden uitgevoerd. 

In het Actieplan zijn acties opgenomen om te komen tot circulair, klimaat-neutrale en innovatieve inkopen. Door maatschappelijk verantwoord in te kopen wordt een bijdrage geleverd aan het beperken van de uitstoot van broeikasgassen.

Om MVOI verder te bestendigen in de organisatie is  MVOI ondergebracht bij het Team bedrijfsvoering, inkoop en financiën. Dit om MVOI in te bedden in de inkoopstrategie.

We nemen deel aan een collectieve aanbesteding voor openbare laadpalen met als doel om in 2025 op 622 laadpalen te zitten, overeenkomstig de landelijke prognoses. 

De collectieve aanbesteding voor openbare oplaadpalen is gegund  aan Vattenfall. De overgang naar het nieuwe contract en de nieuwe aanpak kan wat vertraging opleveren in het plaatsen van laadpalen. De  nieuwe prognose is dat in Veldhoven in 2025 rond de  850  laadpunten nodig zijn. 

Het opstellen van een plankaart is gegund aan EVTools. Eind 2024 was een concept kaart gereed met 600 locaties. Deze locaties zijn door de gemeente gecontroleerd op diverse technische eisen. Begin 2025 vindt een participatietraject plaats over deze locaties. De activiteiten verlopen volgens planning.

Met betrekking tot klimaatverandering op bestaande omgeving voeren we bewustwordingsacties uit.

De acties worden opgenomen in de voorbereiding van wijkrenovatie-projecten.

De klimaat-uitvoerings-agenda is opgesteld in 2023. De acties zijn nog niet bekend.

De klimaat-uitvoerings-agenda is opgesteld. Dit wordt niet als apart document vastgesteld. De uitvoering heeft nog geen structurele plek binnen o.a.  het  duurzaamheidsprogramma gekregen.

In het Luchthaven Eindhoven Overleg nemen we deel aan het proces om via een Milieueffectrapportage (MER) te komen tot een nieuw luchthavenbesluit in 2026, waarin regels staan over maximale geluidsbelasting. Tevens toetsen we de ervaren geluidsoverlast door de luchthaven in een gezondheidsbelevingsonderzoek door de GGD.

Aanvullend aan de eerdere opgaven loopt nu het Rijksprogramma Ruimte voor Defensie, waarop we ook actief zijn aangehaakt. 

We stimuleren het gebruik van Eindhoven Airport als proeftuin voor technologische innovaties op gebied van duurzaamheid, zoals  de inzet van duurzame brandstoffen realiseren, het stimuleren schone vliegtuigen door gedifferentieerde tarieven van havengelden en het beperken van korte afstand vluchten. Verder onderzoeken we in het LEO de mogelijkheden voor het oprichten van een klimaatfonds voor compensatierechten. Bestuurlijk zijn we trekker van de werkgroep klimaat van LEO.

loopt op schema, verzilveren van kansen blijft een lastige opgave omdat we als overheid maar beperkt aan het stuur zitten.

We blijven in gesprek met Eindhoven Airport over het stimuleren van de inzet van zuinige en schone motoren en het reduceren van fijnstofemissies op de luchthaven zelf.
We nemen deel aan het regionaal meetnet luchtkwaliteit en monitoren dat jaarlijks.

Een regionaal meetnet geluid rondom de luchthaven is in ontwikkeling.

Een regionaal meetnet geluid rondom de luchthaven is in ontwikkeling. Er zijn inmiddels nieuwe meetpalen geplaatst in de directe omgeving van de luchthaven.