Programma 3 l Economie

In de Strategische Agenda Brainport staan de afspraken, die de regio met provincie en Rijk hebben gemaakt. De agenda bestaat uit drie pijlers: de pijlers Innovatie, Talent en Leef-en vestigingsklimaat. Er bestaat een groot verschil tussen de pijlers als het gaat over de inzet van de organisatie van de gemeente Veldhoven.

Pijler 1 bestaat uit het ondersteunen en ontwikkelen van nieuwe sleuteltechnologieën, nieuwe technologiemarktcombinaties voor maatschappelijke vraagstukken en de financiering voor start- en scale ups.  De uitvoering ligt vooral bij onze partners als Brainport Development.  Voor pijler 2 zie activiteit 3.01.03. 

Pijler 3 daarentegen kent juist een sterke relatie met onze organisatie. Het gaat in deze pijler over de investering in gezamenlijke voorzieningen, bereikbaarheid, woningbouw, werklocaties en brede welvaart.

Vanuit Brainport en vanuit  Veldhoven werken we intensief aan het onder de aandacht brengen van de opgaven op het gebied van leefbaarheid bij rijk en provincie. Het gaat bijvoorbeeld over de investering in gezamenlijke voorzieningen, bereikbaarheid, woningbouw, werklocaties en andere aspecten van brede welvaart. Voorbeelden van concrete activiteiten die hieraan bijdragen zijn: oprichting van woon- en bereikbaarheidsfonds, deelname aan Brainport voor elkaar, toekenning regiodeal Brede Welvaart, en de nulmeting voorzieningen.

De Brainport- en Beethovendeal dragen bij aan het concretiseren van deze doelen.

Prachtige ideeën een kans bieden en zo de economie in de regio versterken, dat doet het Stimuleringsfonds. Ondernemers, kennisinstellingen en overheden kunnen subsidie krijgen voor bijvoorbeeld een haalbaarheidsstudie, het uitwerken van een business case, het opzetten van een pilot of de ontwikkeling van een prototype. Als het maar gaat om samenwerken, innovatie en versterken van de regionale economie in Zuidoost-Brabant. Het Stimuleringsfonds geeft al jaren subsidie en er zijn zeer succesvolle ondernemingen uit voortgekomen. Het Stimuleringsfonds wordt beheerd en uitgevoerd door de organisatie van de Metropoolregio Eindhoven. 

Het stimuleringsfonds biedt kansen aan bedrijven, kennisinstellingen en overheden om de economie in de regio te versterken. Nut, noodzaak en doel van het stimuleringsfonds is in 2024 geëvalueerd. Er is besloten om een deel van de middelen van het fonds  structureel   te gebruiken,   om de doelen van de samenwerking MRE te realiseren. Dit draagt ook bij aan het versterken van de economie in de regio. Er blijft nog genoeg geld in het fonds, om ook initiatieven van ondernemers te blijven steunen. De behoefte aan het fonds is afgenomen, omdat er momenteel ook alternatieve financieringsmogelijkheden voor bedrijven zijn.

Veel (MKB) bedrijven ervaren dagelijks het tekort aan talent. Binnen regio Brainport zijn verschillende non-profit dienstverleners en onderwijsinstellingen actief in het verbinden van werkzoekenden met bedrijven uit de regio. Brainport Development, overheden en opleiders zijn samen bezig met het om-, her- en bijscholen van mensen die werk zoeken of een uitkering hebben. Ook helpen Brainport Development en het Holland Expat Center met het aantrekken en binden van internationals aan onze regio.

De activiteiten richten zich nog steeds op het bereiken van Nederlandse studenten, op het bieden van een passend opleidingsprogramma en het verleiden van talent naar deze regio te komen. Dit met de bedoeling om talent vast te houden (o.a. convenant Beethoven). Ook de regiodeal tranche 5, waarvoor we inmiddels een convenant met het rijk hebben gesloten,  bevat initiatieven die bijdragen aan het vergroten van de inzetbaarheid van talent.

Brede welvaart is geen apart thema meer binnen de samenwerking MRE. De werkgroep die het thema Brede Welvaart in 2023 verkende, is begin 2024 opgeheven. Het integreren van Brede Welvaart binnen de regionale samenwerking is ondergebracht bij de afzonderlijke samenwerkingsthema's. Op die manier zijn effecten beter concreet te maken.

Veldhoven neemt overkoepelend, samen met MRE, wel actief deel aan het nationaal netwerk Brede Welvaart en de praktijkwerkplaats Brede Welvaart van de universiteit van Tilburg. Dit richt zich op kennisdeling, die weer in concrete projecten kan worden toegepast. Regiodeal tranche 5, is volledig gericht op versterken van Brede Welvaart, specifiek op  het gebied van sociale samenhang, competentieontwikkeling & basisvaardigheden en leefbaarheid.

We werken op veel thema's en concrete projecten samen. Deze ambities en projecten worden vastgelegd in de diverse samenwerkingsakkoorden en actieagenda's. Voorbeelden hiervan zijn het samenwerkingsakkoord Metropoolregio Eindhoven, inclusief bijbehorende jaarplannen, en het meerjarenplan Brainport Development inclusief bijbehorende jaarplannen.

We werken op veel thema's, schaalniveaus en concrete projecten samen. Sinds 2024 maakt Veldhoven ook deel uit van de samenwerking Midstad Brabant, gericht op een betere verbinding met de provincie. Voor het thema economie zijn de samenwerkingen Brainport Eindhoven, Metropoolregio Eindhoven en Stedelijk Gebied Eindhoven het meest relevant. Actuele voorbeelden van resultaten zijn de programmering werklocaties, Brainport voor Elkaar, Brainport Partnerfonds, en regiodeal tranche 5. Momenteel wordt onderzocht hoe we de slagkracht van de samenwerking verder kunnen verbeteren met het oog op de grote versnellingsopgave die op ons afkomt.

Er is een aantal complexe opgaven voor De Run die vragen om focus en richting. In 2024 wordt daarom vorm gegeven aan Programma De Run. Dit programma is een meerjarige programmatische aanpak binnen de organisatie, die bijdraagt aan het stroomlijnen en versterken van alle activiteiten op De Run, of met een impact op de Run. Zoals we nu zien zijn er in verschillende begrotingsprogramma's activiteiten opgenomen voor werklocatie De Run. Het Programma De Run, helpt de verschillende activiteiten binnen programma 2, 3, 7 en 8 te verbinden. Als de activiteiten goed verbonden worden, versterken ze elkaar. Dit helpt bij het halen van de beoogde doelen. 

Het programma is met ingang van 01-01-2024 gestart. De verbinding tussen de diverse activiteiten binnen de begrotingsprogramma's krijgt steeds meer vorm.  

We stellen voor werklocatie De Run een gebiedsvisie op. Hierin staat een helder profiel voor de toekomst en een duidelijke visie op ruimtegebruik en duurzaamheid. Deze gebiedsvisie wordt opgesteld in samenwerking met de betrokken partijen op De Run en is richtinggevend voor actuele en toekomstige initiatieven. 

Gezien de omvang en complexiteit van de opgaven, is besloten als tussenstap een contourennotitie op te stellen. Deze notitie is in oktober 2024 door het college vastgesteld. Het beschrijft de hoofdlijnen en de stip op de horizon. De contourennotitie wordt nu verder uitgewerkt in een gebiedsvisie en een ontwikkelkader. 

Na vaststelling van de gebiedsvisie De Run ,stellen we in samenwerking met de eigenaren, bedrijven en bewoners, een uitvoeringsprogramma op. Dit inclusief deeluitvoeringsprogramma's voor de verschillende deelterreinen. Omdat niet alles tegelijk kan worden opgepakt, worden keuzes gemaakt. Factoren die deze keuzes beïnvloeden, zijn de uitkomsten van de gebiedsvisie, de mogelijkheden tot uitvoering en financiering door gezamenlijke partijen. 

Vanwege de complexiteit van de opgaven op De Run, is eerst een contourennotitie opgesteld. Deze wordt uitgewerkt naar een gebiedsvisie met ontwikkelkader-/ ontwikkelvoorstel voor een uitvoeringsstrategie. Dit proces is gestart en wordt Q1/Q2-2025 afgerond.

In het Meerjarig Programma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT) Brainportregio Eindhoven zijn afspraken gemaakt over een HOV-4 ontwikkelas,  tussen Eindhoven centrum en De Run. In deze gebiedsvisie Ontwikkelas Zuidwest, wordt in beeld gebracht welke stedelijke verdichting en transformatie mogelijk is in dit gebied. Dit richt zich niet alleen op het toevoegen van woningen en arbeidsplaatsen, maar ook op verbetering van bereikbaarheid, groen en voorzieningen. Het proces voor het opstellen van de gebiedsvisie Ontwikkelas Zuidwest, wordt geïntegreerd met het proces voor de gebiedsvisie De Run. 

De gebiedsvisie Ontwikkelas Zuidwest is door gemeenten Veldhoven en Eindhoven vastgesteld. Deze wordt door beide gemeenten afzonderlijk verder uitgewerkt om in 2025 weer samen te voegen. Dit verloopt in onderlinge afstemming en samenspraak om gelijk op te trekken.  

We willen het lokale verzorgende MKB ontwikkelingsruimte bieden om te blijven ondernemen. Tegelijkertijd is er ruimte nodig voor hervestiging op een andere plek van bedrijven die op De Run gevestigd zijn. Dit om de groei van ASML en de woningbouwontwikkelingen vanuit de woningbouwversnelling mogelijk te maken. Om ruimte te realiseren, wordt de totale werklocatie Habraken in ontwikkeling gebracht. Dat betekent concreet het opstellen van een bestemmingsplan voor het resterende deel, het opstellen van een uitgifteprotocol inclusief begeleiden van de uitgifte, maar ook het realiseren van een alternatief op het gebied van energie. 

Het laatste bestemmingsplan voor de werklocatie Habraken is in 2024 in procedure gebracht. Na onherroepelijkheid van dit plan, kunnen de gronden worden uitgegeven.  Op dit moment is het onzeker of de bedrijven kunnen worden aangesloten op het energienetwerk.  De voorbereidingen zijn gestart om de gehele werklocatie bouw- en woonrijp te maken. 

De doelstelling van het regionale 9 voor 1, is om bedrijven die zich bij één van de negen SGE gemeenten melden met een huisvestingsvraag, op weg te helpen naar de best passende locatie in de regio. Binnen de 9 voor 1 samenwerking, worden de huisvestingsvragen besproken en verder begeleid. Daarnaast heeft 9 voor 1 de taak om het beschikbare aanbod aan werklocaties te monitoren en om marktontwikkelingen voor de werklocaties proactief te signaleren. 

Het voorzitterschap van 9 voor 1 is conform de regionale afspraken SGE tot september 2024 ingevuld door de gemeente Veldhoven, beleidsmedewerker Economische Zaken.   In 2024 zijn 110 huisvestingsvragen behandeld,  waarvan 39 Veldhovense kandidaten.

Binnen het SGE was er, net als in voorgaande jaren, een aanhoudend tekort aan beschikbare bedrijfsgrond. Ook het aanbod van bestaande bedrijfsruimten bleef schaars. Deze ontwikkeling maakt het voor ‘9 voor 1’ steeds uitdagender om te voorzien in de huisvestingsbehoefte van bedrijven. In de meeste gevallen lukte het dan ook niet om aan die vraag te voldoen. Daarbij maken we bij de uitgifte van de schaarse bedrijfsgrond bewuste en kwalitatieve keuzes. Bedrijven die niet in aanmerking komen, verwijzen we door naar de bestaande markt. 

We hebben met de regio de ambitie uitgesproken om onze economische toppositie te willen behouden. Het bieden van de juiste vestigingsmilieus - en tegelijkertijd het behouden en versterken van het woon- en leefklimaat - vraagt om werklocaties die zorgvuldig zijn ingepast in het stedelijk en landschappelijk raamwerk. De regio maakt hiervoor gebruik van een regionale programmering werklocaties als sturend instrument. Na vaststelling van de nieuwe programmering werklocaties (eind 2023), wordt in 2024 gestart met de uitvoering. 

We zorgen met elkaar voor voldoende passende werkmilieus om bedrijven die de regio van meerwaarde vindt, te kunnen faciliteren in hun groei en/of vestiging binnen het Brainport-ecosysteem. We zetten niet in op oneindige groei, maar maken duidelijke keuzes. De kaders zijn vastgelegd in de Visie Werklocaties en is in december 2024 door de raad vastgesteld.  

Op korte termijn gaat het over lokale netwerk oplossingen. Op lange termijn over het maken van regionale programmeringsafspraken. Hiervoor gaan we in gesprek over de kansen en mogelijkheden met betrokken ondernemers, energiepartners en regionale partners.

De focus zal de komende maanden liggen op het uitbreiden van het energienet, de ruimtelijke procedures die hierbij horen, de aansluiting bij MRE en Enexis en de ontwikkelingen bij ASML op dit gebied. De energyhubregisseur voert gesprekken met de bedrijven op De Run en Habraken over mogelijkheden om samen tot een energyhub te komen. 

De deelprojecten kunnen worden uitgewerkt. Daarbij geldt het Masterplan Citycentrum als toetsingskader. In 2024 zal een beeldkwaliteitsplan worden opgesteld, dat zowel voor de bebouwde ruimte, als voor de openbare ruimte beeldkwaliteitskaders zal scheppen. Bij het Masterplan, is waar het kon, al rekening gehouden met andere visies en/of nieuw beleid, zoals bijvoorbeeld de woonzorgvisie, de regionale detailhandelsvisie en de mobiliteitsvisie. Door deze integrale aanpak ontwikkelt het Citycentrum zich de komende jaren tot een bruisend en toekomstbestendig hart van Veldhoven.

Omdat het Masterplan niet in één fase tegelijkertijd gerealiseerd  kan worden werken we met deelprojecten en faseringen. De uitwerking van de deelprojecten lopen inhoudelijk op schema. De realisatie van het beeldkwaliteitsplan loopt 2 maanden achter op planning in verband met capaciteitsproblemen bij het architectenbureau. 

De regionale detailhandelsvisie uit 2015 was voor de gemeente Veldhoven altijd een belangrijk toetsingskader voor nieuwe detailhandelsinitiatieven. De detailhandelsvisie is inmiddels sterk verouderd. De gemeente Veldhoven groeit qua woningbouw en aantal inwoners sneller dan destijds verwacht. Ook de regio als geheel ontwikkelt zich snel.  In de nieuwe lokale retailvisie zijn de ruimtelijke kaders opgenomen waarbinnen winkels, horeca en publieksgerichte dienstverlening zich kunnen vestigen. De visie schetst het perspectief voor de komende tien tot vijftien jaar.

De lokale detailhandels en horeca visie is op 19 maart 2024 vastgesteld door uw raad. Op basis van deze uitgangspunten bespreken en beoordelen we  kansen en ontwikkelingen binnen Veldhoven. Het in beeld brengen van de onbenutte plancapaciteit wordt opgestart in 2025. 

Voortschrijdend inzicht zorgt ervoor dat de geplande bewaakte fietsenstalling door middel van videobewaking, niet voldoende lijkt te zijn om de fiets veilig te kunnen stallen zonder aanzienlijk verminderd risico op diefstal. Om het fietsgebruik te stimuleren en het centrum aantrekkelijker te maken, is gekozen de bewaking van de fietsstalling uit te breiden met menskracht (zie hiervoor programma 2).

De bewaakte fietsenstalling is gerealiseerd.

We richten onze gemeentelijke website zo in, dat ook ondernemers informatie op een eenvoudige manier vinden. Het verbeteren van het digitaal contact, wordt verder uitgewerkt binnen de Visie op Dienstverlening. 

Onze gemeentelijke website is aangepast en opgesplitst in thema’s, waar onze accountmanagers verantwoordelijk voor zijn. We zijn continu aan de slag om onze dienstverlening te verbeteren, en onderhouden hierover contact met de afdeling communicatie. 

Ook zijn er gesprekken gaande over het implementeren van een CRM tool waardoor we een nog betere dienstverlening kunnen bieden aan de ondernemers.

We werken intensief samen met de bestaande parkmanagementorganisatie op Habraken en met onze centrummanagementorganisaties van het Citycentrum en de Kromstraat. 

De gemeente en ondernemers hebben een gedeelde verantwoordelijkheid voor het in stand houden en het optimaliseren van het vestigingsklimaat op de werklocaties en de (winkel) centra in Veldhoven. Een werklocatie of centrum, moet schoon, heel, veilig en aantrekkelijk zijn. Daarnaast staan we de komende jaren gezamenlijk voor grote uitdagingen, zoals de energietransitie, netcongestie, duurzame mobiliteit, circulaire economie en klimaatadaptatie. Om deze uitdagingen op te kunnen pakken, is een goede organisatiegraad van de bedrijven/ondernemers op de werklocaties absoluut noodzakelijk. 

De samenwerking is structureel en vindt periodiek plaats in zowel ambtelijk als bestuurlijk overleg met de diverse  bedrijventerrein- en centrumorganisaties. 

Veldhoven Verbindt, Koninklijke Horeca Veldhoven en het VOC, zijn voorbeelden van netwerkorganisaties waarmee we structurele contacten onderhouden. We informeren elkaar over belangrijke ontwikkelingen en initiatieven.

Ondernemersverenigingen en -netwerken zijn belangrijke bronnen van informatie over de behoeften, uitdagingen en prioriteiten van lokale (mkb) bedrijven. Door regelmatig contact te hebben, weet de gemeente wat er speelt in de lokale economie en welke acties belangrijk zijn voor het bevorderen van een gezond ondernemersklimaat in Veldhoven. 

Er is periodiek overleg met de ondernemersverenigingen en -netwerken in Veldhoven.

De gemeente is actief betrokken bij Veldhoven Verbindt, een platform van alle ondernemersorganisaties in Veldhoven. De gemeente draagt tijdens de bijeenkomsten  bij aan kennisuitwisseling en verbinding tussen de  ondernemersorganisaties onderling en met de gemeente.  In 2024  hebben we bijgedragen aan het jaarlijks event Veldhoven Verbindt waar de ondernemersprijzen worden uitgereikt. Tijdens de Dag van de Ondernemer hebben we een ondernemersontbijt voor de besturen van ondernemersverenigingen en -netwerken georganiseerd.  

Sinds 2008 organiseert MKB-Nederland de verkiezing van de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland. Zij onderzoeken elke twee jaar het ondernemersklimaat in alle gemeenten van Nederland. Het onderzoek biedt ons inzicht voor nieuw beleid of initiatieven om het lokale ondernemersklimaat te stimuleren. 

In 2024 werd er geen landelijke peiling uitgevoerd door MKB Nederland en werd de methode onderzocht. Aangekondigd is dat met een nieuwe methode - met vernieuwde data - een peiling in 2025 mogelijk is. Deelname wordt voor 2025 wordt Q1 2025 onderzocht.