Toelichting
Opvang vluchtelingen Oekraïne (€ 873 voordeel)
Omdat de duur van de Oekraïense oorlog niet te voorspellen is, waren de lasten en baten nog niet opgenomen in de begroting. Voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne ontvangt elke gemeente een normbedrag per dag per gerealiseerde opvangplek van het Rijk. Voor 2025 betekend dat € 1.294. De verwachte kosten 2025 zijn € 576 (hiervan hadden we al een bedrag opgenomen van € 155). Dit zijn kosten voor onder meer personeel, verbouwingskosten, gebruik huisvesting, leefgeld en begeleiding.
Meer BUIG-middelen (€ 692 voordeel)
Van het Rijk ontvangen we een gebundelde uitkering (BUIG) voor het bekostigen van uitkeringen en loonkostensubsidies. Het budget voor 2025 t/m 2028 is naar boven bijgesteld. Dit komt doordat het definitieve macrobudget 2025 € 7.779,8 miljoen bedraagt, wat € 301,1 miljoen hoger is dan het voorlopige macrobudget.
De bijstelling is het resultaat van:
- verwerking van realisatiecijfers (volume en prijs) over 2024,
- nieuwe conjunctuurinzichten,
- effecten van Rijksbeleid,
- loon- en prijsbijstelling.
Voor Veldhoven levert dit een voordeel op van:
-
- 2025: € 692
- 2026: € 614
- 2027: € 640
- 2028: € 596
IOAW ( (€ 160 voordeel)
De IOAW is een bijstandsregeling voor inwoners die na hun 55 jaar werkloos worden.
Al een aantal jaren zien we de instroom voor deze regeling opdrogen. Daarom kan het budget voor deze regeling structureel worden verlaagd.
Doorschuiven budget programma uitvoeringsagenda Sociaal Maatschappelijke Ontwikkeling (SMO) van 2025 naar 2026 (€ 88 voordeel)
Voor het monitoren van het programma Uitvoeringsagenda Sociaal Maatschappelijke Ontwikkeling, het maken van een dashboard Sociaal Domein en het inzetten van een interne procesbegeleider is in 2025 eenmalig geld beschikbaar gesteld. In 2025 zijn de voorbereidingen gedaan.
De uitvoering van deze activiteiten gebeurt in 2026. Daarom stellen we voor om €87.500 over te hevelen naar 2026. Dit bedrag gaat naar een nieuwe kostenplaats die speciaal voor de uitvoeringsagenda is gemaakt.
Doorschuiven en aframen budget CJG ( € 75 voordeel)
De Raad heeft voor het uitvoeringsplan Focus op alle Jeugd twee keer €100 beschikbaar gesteld: voor 2024 en 2025 (dus €100 per jaar). Door de hoge
ambities van het plan en een tekort aan capaciteit bij jeugdpartners, kunnen in 2025 niet alle activiteiten doorgaan. Daarom wordt €50 van het budget geschrapt.
Daarnaast wordt €25 doorgeschoven naar 2026. Dit geld is bedoeld voor onderzoek en uitvoering van duurzame jongerenparticipatie.
Alleenverdienersproblematiek ( € 60 voordeel)
Door een belastingmaatregel die nadelig is voor fiscale partners, kan het gebeuren dat zij samen minder inkomen hebben dan het sociaal minimum voor een gezin.
Gemeenten krijgen hiervoor geld van het Rijk om het inkomen aan te vullen. Het Rijk heeft een schatting gemaakt van hoeveel geld gemeenten nodig hebben.
In Veldhoven zijn maar 8 gevallen bekend en opgelost. Daardoor blijft er budget over. Dit budget wordt nu in de begroting 2025 verlaagd. Het is een eenmalige verlaging, omdat we niet weten hoeveel gevallen er in de komende jaren nog komen. Vanaf 2028 is deze fout in de belastingwetgeving landelijk gerepareerd en
vervalt deze taak voor gemeenten.
Armoedeagenda ( € 50 voordeel)
Voor de uitvoering van de armoedeagenda is structureel geld beschikbaar. In 2025 zijn een aantal activiteiten betaald door Brainport voor Elkaar, een vereniging waar de gemeente Veldhoven lid van is. Zo heeft Brainport voor Elkaar de invoering van het Geldfitloket en de financiële gastlessen op scholen betaald.
De activiteit monitoring is nog niet gestart. Dit gebeurt in 2026. Daardoor is er in 2025 minder geld nodig en kan een deel van het budget eenmalig worden verlaagd.
Doorschuiven budget Verlenging impactanalyse (€ 35 voordeel)
In juli 2025 is gestart met een impactanalyse om te komen tot een Stevig Lokaal Team conform de landelijke Hervormingsagenda Jeugd. Doel was dat deze impactanalyse afgerond was voor 1 januari 2026. Echter, gedurende het onderzoek is gebleken dat het goed meenemen van alle betrokken partners meer tijd vraagt dan vooraf ingeschat was. Hierdoor lijkt een verlenging van de opdracht voor de impactanalyse noodzakelijk en worden middels deze Burap de middelen hiervoor beschikbaar gesteld.
Wet inburgering ( € 50 nadeel)
In 2025 halen we langzaam de achterstand in bij het huisvesten van statushouders. Vanaf het moment dat zij een woning krijgen, moeten zij inburgeren. Daardoor zijn er in 2025 meer inburgeringstrajecten gestart. Dit zorgt voor € 50.000 extra kosten. Omdat een inburgeringstraject drie jaar duurt en we verwachten dat er niet minder
mensen komen, nemen we deze kosten structureel op in de begroting. De verwachte programmakosten komen hiermee op €863.000. Dit is nog steeds binnen het budget van €959.000 dat we van het Rijk krijgen.
Participatiewet ( € 50 nadeel)
Het is het afgelopen jaar steeds lastiger gebleken om mensen vanuit een uitkering naar werk te begeleiden. De afstand tot de arbeidsmarkt voor mensen in de uitkering wordt steeds groter. Steeds vaker is externe expertise nodig om mensen arbeidsfit te maken. Voorbeelden hiervan zijn inzet voor psychische klachten, inzet op taal, inzet voor jongeren. Hiervoor is extra budget nodig. Omdat we niet verwachten dat deze trend zal afnemen, wordt voorgesteld de bijstelling structureel te doen.
Ergon ( € 109 nadeel)
We realiseren meer plaatsingen gesubsidieerde arbeid (Loonkostensubsidie) dan begroot. We ontvangen van het Rijk daar ook meer middelen voor. De uitvoering hiervan ligt bij Ergon, daarom wordt het budget aan Ergon verhoogd. Omdat voor iedere plaatsing met loonkostensubsidie ook een begeleidingsvergoeding verschuldigd is, wordt ook het budget voor begeleiding voor Ergon verhoogd. Ook hiervoor ontvangen we middelen van het Rijk.
Mutaties WBP 2025-2027 (€ 116 nadeel)
Het college heeft in december 2024 het WBP over de jaren 2025-2027 vastgesteld. Daarbij zijn extra middelen toegekend aan enkele instellingen om de toenemende vraag naar ondersteuning op te vangen. Het totale subsidieplafond is met 5% verhoogd. Deze ophoging is verdeeld over de budgetten van de instellingen binnen de programma's van de subsidieregelingen Vitale Samenleving en Goed Woon- en Leefklimaat. Het totale budget is toereikend om aan alle subsidieverplichtingen te voldoen. De verhoging gold echter niet voor alle instellingen. Met deze wijziging worden de budgetten op de juiste wijze herverdeeld over de verschillende kostenplaatsen in de programma's 3, 4, 5 en 6 met in totaal over deze programma's een voordeel van 61.
Jeugdhulp (€ 499 nadeel)
Het aantal jongeren dat hulp krijgt via de Jeugdwet blijft in het jaar 2025 ongeveer gelijk. Maar de problemen van deze jongeren zijn wel zwaarder dan in eerdere jaren.
We zien de volgende veranderingen:
- Minder jongeren in gesloten jeugdzorg.
- Meer jongeren in verblijf met behandeling en in crisisopvang.
- Minder jongeren krijgen ambulante begeleiding (hulp thuis of in de buurt).
Door deze veranderingen is er een tekort van in totaal €499 in de jeugdhulp:
In 2025 lukt het om het aantal plaatsingen in de gesloten jeugdzorg (Jeugdzorgplus) te verminderen:
- Januari: 3 jongeren geplaatst
- Februari: 2 jongeren
- Maart: 1 jongere
- Vanaf april: geen plaatsingen meer
Dit past bij de aanpak om problemen eerder te signaleren, zodat zware zorg niet meer nodig is. Omdat we in 2025 nog voorschotten betaalden op basis van het hogere aantal in 2024, verwachten we een voordeel van €1.219 bij de eindafrekening van 2025.
Door de vermindering van inzet van gesloten Jeugdzorg en meer jongeren met zwaardere problemen, zijn er meer indicaties voor verblijf met behandeling en crisisopvang. Ook waren er onverwachte situaties die veel geld kostten. Dit zorgt voor een nadeel van €3.388.
Het gebruik van ambulante hulp is afgenomen, wat een voordeel van €1.670 oplevert.
Bijstandsuitkeringen (€ 750 nadeel)
Sinds eind 2024 loopt het aantal inwoners met een bijstandsuitkering fors op. Deze stijging is tot medio 2025 te zien. In burap 1 en 2 zijn bijstellingen gedaan op basis van deze stijgingen. Omdat de verwachting was dat het bestand in 2025 ook weer zou dalen, zijn deze bijstellingen voorzichtig gedaan. In burap 3 zien we een stabilisatie van het bestand. Het aantal inwoners met een uitkering is nog altijd fors hoger dan in het jaar 2024. Bovenop de bijstellingen van burap 1 en 2 is extra budget nodig van € 750 incidenteel en € 500 structureel over 2026, 2027 en 2028.
Overige (€ 29 voordeel)
- Implementatie participatie wet in balans
- BBZ starters
- Minimaregeling
- Brede SPUK
- CompetenSYS diagnose-systeem Veldhoven